Bloomberg: Αυτοί είναι οι έξι νέοι «βασιλιάδες» του ρωσικού πετρελαίου
Έξι ελάχιστα γνωστές εταιρείες αναδείχθηκαν ως νέοι βασιλιάδες του ρωσικού πετρελαίου τον Δεκέμβριο, διαχειριζόμενες συλλογικά αρκετές από τις εξαγωγές της χώρας για να καταταγούν στις κατηγορίες των μεγαλύτερων εμπόρων εμπορευμάτων στον κόσμο.
Το ερώτημα ποιος διαχειρίζεται τη ροή του ρωσικού πετρελαίου μετά τη διακοπή των δεσμών των μεγάλων διεθνών εμπόρων με τη Μόσχα ήταν ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της αγοράς πετρελαίου. Τώρα, τα ρωσικά τελωνειακά στοιχεία που είδε το Bloomberg για τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες του 2022 δείχνουν ότι οι έξι εταιρείες που εδρεύουν στο Χονγκ Κονγκ και το Ντουμπάι διαχειρίστηκαν συνολικά περίπου 1,4 εκατομμύρια βαρέλια ρωσικού αργού πετρελαίου την ημέρα.
Αυτό είναι αρκετό ως ποσότητα πετρελαίου για να καλύψει το σύνολο των αναγκών του Ηνωμένου Βασιλείου ή της Ιταλίας, και είναι περισσότερο ρωσικό πετρέλαιο από ό,τι θα διαχειρίζονταν γενικά εμπορικοί κολοσσοί όπως ο όμιλος Trafigura ή ο όμιλος Vitol πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Οι μεγαλύτεροι έμποροι πετρελαίου έχουν αποσυρθεί από αυτή τη δραστηριότητα τον τελευταίο χρόνο.
Η αγορά ρωσικού πετρελαίου παραμένει νόμιμη, αλλά οι διαδοχικοί γύροι διεθνών κυρώσεων έχουν σπρώξει το εμπόριο βαθύτερα στη σκιά και έχουν καταστήσει σχεδόν αδύνατο για τους αναλυτές και τους κυβερνητικούς αξιωματούχους να αποκτήσουν αδιάσειστα στοιχεία για το ποιοι εμπλέκονται σε αυτό.
Το ερώτημα έχει γίνει πιο έντονο τους τελευταίους μήνες, καθώς οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση επέβαλαν τον Δεκέμβριο ανώτατο όριο τιμών (πλαφόν) στο ρωσικό πετρέλαιο, εμποδίζοντας τις εταιρείες που χρησιμοποιούν δυτικές ασφάλειες και υπηρεσίες να μεταφέρουν το αργό πετρέλαιο, εάν αυτό αγοράζεται πάνω από 60 δολάρια το βαρέλι.
Οι μεγάλοι αγοραστές Κίνα και Ινδία δεν υπέγραψαν το μέτρο, και ακόμη και οι ΗΠΑ αναγνώρισαν την περασμένη εβδομάδα ότι το μεγαλύτερο μέρος του ρωσικού πετρελαίου διαπραγματεύεται πλέον εκτός του ανώτατου ορίου.
Οι κύριοι αγοραστές του ρωσικού πετρελαίου
«Το να γνωρίζουμε ποια είναι τα μεγάλα ονόματα είναι ένα σημαντικό βήμα για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι αγορές πετρελαίου ανταποκρίνονται στο ανώτατο όριο τιμών και στις ευρύτερες κυρώσεις», δήλωσε ο Steve Cicala, συνδιευθυντής του Project on the Economic Analysis of Regulation στο National Bureau of Economic Research.
Τα τελωνειακά στοιχεία που είδε το Bloomberg δίνουν πληροφορίες για τους αγοραστές του ρωσικού αργού πετρελαίου ανά τιμολόγιο από τις 5 έως τις 31 Δεκεμβρίου. Πολλοί από τους μεγαλύτερους αγοραστές ήταν μεγάλες κινεζικές και ινδικές κρατικές εταιρείες και μονάδες ρωσικών πετρελαϊκών εταιρειών, αλλά υπήρχαν έξι έμποροι στην πρώτη 15άδα.
Η μεγαλύτερη από αυτές ήταν η Nord Axis Ltd., η οποία αγόρασε 521.000 βαρέλια ρωσικού πετρελαίου ημερησίως τον Δεκέμβριο, όλα από την Rosneft PJSC. Η Nord Axis, η οποία συστάθηκε τον περασμένο Φεβρουάριο στο Χονγκ Κονγκ, ήταν άγνωστη στην αγορά πετρελαίου μέχρι τον Ιούλιο, όταν ανακοινώθηκε ότι είναι ο αγοραστής του μεριδίου της Trafigura στο εμβληματικό πετρελαϊκό έργο της Rosneft, Vostok Oil. Το Bloomberg δεν μπόρεσε να βρει ιστότοπο για τη Nord Axis και δεν ήταν σε θέση να έρθει σε επαφή με την εταιρεία.
Σε αίτημα για σχολιασμό από τη Rosneft δεν δόθηκε απάντηση.
Στους άλλους αγοραστές περιλαμβάνεται η Tejarinaft FZCO, μια εταιρεία του Ντουμπάι, η οποία αγόρασε 244.000 βαρέλια ημερησίως από τη Rosneft τον Δεκέμβριο. Σε τηλεφώνημα στην εταιρεία απάντησε υπάλληλος σε προσωρινό χώρο γραφείων, ο οποίος αρνήθηκε να διαβιβάσει την κλήση.
Άλλοτε πεδίο ανταγωνισμού
Για χρόνια, οι μεγαλύτεροι έμποροι εμπορευμάτων παγκοσμίως ανταγωνίζονταν μεταξύ τους για να εξασφαλίσουν προμήθειες πετρελαίου από τη Ρωσία. Αλλά οι κυρώσεις μετά την εισβολή της χώρας στην Ουκρανία τους ώθησαν να κάνουν πίσω. Η Trafigura, ένας από τους κορυφαίους αγοραστές για πολλά χρόνια, διαχειριζόταν 850.000 βαρέλια την ημέρα από τη Ρωσία στο αποκορύφωμά της, δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος Jeremy Weir σε ένα συνέδριο πέρυσι.
Τα τελωνειακά στοιχεία που είδε το Bloomberg δεν δείχνουν απαραίτητα ποιες εταιρείες και ιδιώτες οργανώνουν τη μεταφορά του πετρελαίου ή ποιος αποκομίζει τα κέρδη. Τα περιθώρια κέρδους έχουν εκτοξευθεί καθώς το εμπόριο γίνεται πιο περίπλοκο.
Δεν είναι σαφές πώς οι έξι έμποροι μπόρεσαν να χρηματοδοτήσουν τη ροή του ρωσικού πετρελαίου, η αξία του οποίου ξεπέρασε τα 2 δισεκατομμύρια δολάρια τον Δεκέμβριο.
Αναγνωρισμένοι έμποροι πετρελαίου
Ορισμένοι από αυτούς ήταν καθιερωμένοι έμποροι πριν από τον πόλεμο, όπως η Concept Oil Services Ltd., μια εταιρεία του Χονγκ Κονγκ, η οποία ξεκίνησε το 2003 από τον Λετονό υπήκοο Michael Zeligmans για να εμπορεύεται πετρέλαιο στην Ευρώπη, τη Ρωσία και τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, σύμφωνα με δικαστική υπόθεση του 2013 στο Ηνωμένο Βασίλειο. Διακινούσε μόλις πάνω από 152.000 βαρέλια ρωσικού πετρελαίου ημερησίως κατά την περίοδο που καλύφθηκε. Το Bloomberg δεν μπόρεσε να βρει ιστότοπο για την Concept ή να επικοινωνήσει με τον Zeligmans.
Ομοίως, η Coral Energy DMCC αγόρασε 121.000 βαρέλια ρωσικού αργού την ημέρα κατά τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες του Δεκεμβρίου από την Surgutneftegas PJSC. Η Coral, η οποία ανήκει στον Tahir Garayev, ξεκίνησε πριν από μια δεκαετία ως έμπορος μαζούτ, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της. Ο οικονομικός διευθυντής της Coral, Ahmed Karimov, επανέλαβε τα σχόλια που είχαν δοθεί προηγουμένως ότι η εταιρεία του σταμάτησε να εμπορεύεται ρωσικό πετρέλαιο από την 1η Ιανουαρίου.
Ορισμένοι έχουν μικρότερο ιστορικό. Ο τρίτος μεγαλύτερος έμπορος είναι η QR Trading DMCC με έδρα το Ντουμπάι, η οποία αγόρασε 199.000 βαρέλια ημερησίως από τη Surgutneftegas. Ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προς την QR έμεινε αναπάντητο και κανείς δεν ήταν διαθέσιμος όταν το Bloomberg επισκέφθηκε το γραφείο της στο Ντουμπάι την περασμένη εβδομάδα.
Η Surgutneftegas δεν απάντησε σε αίτημα για σχόλιο.
Ο πέμπτος μεγαλύτερος έμπορος είναι η Bellatrix Energy Ltd., μια εταιρεία του Χονγκ Κονγκ που ήταν άγνωστη στην αγορά πετρελαίου πριν από τον πόλεμο. Ανήκει σε έναν πολίτη του Αζερμπαϊτζάν που ονομάζεται Bilal Aliyev, σύμφωνα με τα εταιρικά αρχεία, αγόρασε 151.000 βαρέλια ημερησίως τον Δεκέμβριο από διάφορες ρωσικές πετρελαϊκές εταιρείες, σύμφωνα με τα τελωνειακά στοιχεία.
Οι δύο τράπεζες δεν απάντησαν σε αιτήματα σχολιασμού.
Τα στοιχεία των τιμολογίων παρουσιάζονται σε χιλιόγραμμα και μετατράπηκαν σε βαρέλια την ημέρα από το Bloomberg.
Η G7 και η Ευρωπαϊκή Ένωση σχεδίασαν τις κυρώσεις για τη ρωσική ενέργεια με στόχο να διατηρηθεί η ροή του πετρελαίου, ακόμη και αν τα μέτρα προσέθεσαν πολυπλοκότητα καθώς προσπαθούσαν να περιορίσουν τα έσοδα της Μόσχας. Ο βοηθός υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Μπεν Χάρις υπογράμμισε την περασμένη εβδομάδα πόσο αδιαφανές έχει γίνει το εμπόριο.
«Προσερχόμαστε σε αυτό με πολλή ταπεινότητα και απλά ζητάμε από όλους τους άλλους να υιοθετήσουν το ίδιο επίπεδο αβεβαιότητας. Πρόκειται για πραγματικά αδιαφανείς αγορές, τα δεδομένα δεν είναι πολύ καλά. Ας το αναγνωρίσουμε αυτό από την αρχή, όταν βγάζουμε συμπεράσματα».
Τα αρχεία του Χονγκ Κονγκ δείχνουν ότι τον Δεκέμβριο του 2022 έλαβε δανειακές διευκολύνσεις από ρωσικές τράπεζες, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσικής Αγροτικής Τράπεζας και της ρωσικής Τράπεζας Περιφερειακής Ανάπτυξης που ανήκει στη Rosneft.
