Ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου στην Ευαγγελίστρια των Πατρών: «Ο τρόπος γνώσεως τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι ὁ ὀρθολογιστικός, ἀλλά ὁ ἐμπειρικός»
Στόν ἱστορικό καί μνημειακό Μητροπολιτικό Ναό τῆς Εὐαγγελιστρίας τῶν Πατρῶν, ἐτελέσθη ὁ Μέγας Πανηγυρικός Ἑσπερινός, τῆς μεγάλης Δεσποτικῆς καί Θεομητορικῆς Ἑορτῆς, τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου, ἐν πληθούσῃ Ἐκκλησίᾳ.
Προσκεκλημένος τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πατρῶν κ.κ. Χρυσοστόμου, ἐχοροστάτησε στόν Ἑσπερινό, ἒψαλε τήν Δ' Στάσιν τῶν Χαιρετισμῶν καί ὡμίλησε ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ.κ. Ἱερόθεος, τόν ὁποῖον ὑπεδέχθη ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πατρῶν κ.κ. Χρυσόστομος.
Τόν προσεφώνησε μέ λόγους θερμούς καί εὐγνωμοσύνη, τόν εὐχαρίστησε γιά τήν ἀποδοχή τῆς προσκλήσεως νά προστῇ τοῦ Πανηγυρικοῦ Ἑσπερινοῦ στόν πανηγυρίζοντα Μητροπολιτικό Ναό Εὐαγγελιστρίας Πατρῶν καί νά κηρύξῃ τόν θεῖο λόγο, προσφέροντας γιά μιά ἀκόμη φορά τά νάματα τῆς κατά Θεόν γνώσεως καί σοφίας του, μέσα ἀπό τήν θεολογική του γλῶσσα, χαρακτηρίσας αὐτόν, ὡς διακεκριμένον πανορθοδόξως σύγχρονον θεολόγον, ἐμβριθέστατον καί πολυγραφότατον συγγραφέα καί πολύτιμον μέλος καί κόσμημα τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.
Ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱερόθεος εὐχαρίστησε τόν Σεβ. Μητροπολίτη Πατρῶν κ. Χρυσόστομο γιά τήν πρόσκληση νά παραστῆ στόν πανηγυρικό Ἑσπερινό τοῦ πανηγυρίζοντος Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου, τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν, καί ὑπογράμμισε τήν μεγάλη ἀρετή τοῦ Σεβασμιωτάτου πού εἶναι τό ἀνεπίφθονο καί ὅτι χαίρεται νά ἐπαινῆ μέ πολλούς λόγους τούς φιλοξενουμένους του Μητροπολίτες.
Στήν συνέχεια ἀναφέρθηκε στό γεγονός τῆς ἑορτῆς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου καί τόνισε δύο σημεῖα.
Τό πρῶτον εἶναι ὅτι, κατά τόν ἅγιο Ἰωάννη τόν Δαμασκηνό ἄλλο εἶναι τό μυστήριο τῆς Θεολογίας πού ἀναφέρεται στόν Τριαδικό Θεό καί ἄλλο εἶναι τό μυστήριο τῆς θείας Οἰκονομίας πού ἀναφέρεται στήν ἐνανθρώπηση τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ.
Πρέπει νά γίνεται αὐτή ἡ διάκριση, γιατί ἡ ταύτιση μεταξύ Θεολογίας καί Οἰκονομίας καταλήγει σέ πολλά θεολογικά ἀδιέξοδα, αἱρέσεις, ὅπως εἶναι οἱ μοναρχιανοί πού ἀποδίδουν τήν Σταύρωση στήν Ἁγία Τριάδα ἤ στόν Πατέρα, ὅπως γράφει ὁ ἅγιος Σωφρόνιος Ἱεροσολύμων σέ ὁμιλία του στόν Εὐαγγελισμό τῆς Θεοτόκου. Αὐτό γίνεται καί στήν σύγχρονη δυτική θεολογία, ἡ ὁποία ταυτίζει τήν Θεολογία μέ τήν Οἰκονομία.
Τό δεύτερον εἶναι ὅτι, πάλι κατά τόν ἅγιο Ἰωάννη τόν Δαμασκηνό, ἄλλο εἶναι τά ἄρρητα καί ἄλλο εἶναι τά ρητά, ἄλλο εἶναι τά ἄγνωστα καί ἄλλο εἶναι τά γνωστά στόν Θεό.
Γιά παράδειγμα, στήν Θεολογία γνωρίζουμε καί ὁμολογοῦμε ὅτι ὁ Θεός εἶναι ἕνας, μία οὐσία σέ τρεῖς ὑποστάσεις, ἀλλά ἀγνοοῦμε τί εἶναι ἡ οὐσία, πῶς ὁ Υἱός γεννήθηκε ἀπό τόν Πατέρα, καί πῶς τό Ἅγιον Πνεῦμα ἐκπορεύεται ἀπό τόν Πατέρα.
Ἀκόμη, εἶπε ὅτι στήν Οἰκονομία γνωρίζουμε ὅτι ἐνηνθρώπησε ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ, ἀλλά ἀγνοοῦμε καί δέν μποροῦμε νά ξέρουμε πῶς ὁ μονογενής Υἱός τοῦ Θεοῦ ἔγινε ἄνθρωπος, ἀφοῦ ἐκένωσε τόν ἑαυτό Του, καί πῶς ἔγινε ἄνθρωπος ἀπό τήν παρθενική σάρκα τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου.
Στό Δοξαστικό τῆς ἑορτῆς ψάλλουμε: «Ὦ μυστήριον! ὁ τρόπος τῆς κενώσεως ἄγνωστος, ὁ τρόπος τῆς συλλήψεως ἄφραστος».
Κατέληξε ὅτι εἶναι ἀναγκαῖο νά μάθουμε γιά τό τί γνωρίζουμε καί τί ἀγνοοῦμε στόν Θεό καί τήν ἐνανθρώπηση. Καθώς ἐπίσης, πρέπει νά μάθουμε ὅτι ὁ τρόπος γνώσεως τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι ὁ ὀρθολογιστικός, ἀλλά ὁ ἐμπειρικός. Αὐτός εἶναι ἀπαραίτητος κανόνας, γιατί πολλοί σήμερα θεολόγοι εἰσέρχονται ἀλαζονικά μέσα στό μυστήριο τῆς Θεολογίας καί τῆς Οἰκονομίας, ὡσάν νά κάνουν περιηγήσεις, πράγμα ἀπαράδεκτο ἀπό πλευρᾶς Ὀρθοδόξου θεολογίας.
Ζοῦμε τό μυστήριο ὅσο εἶναι δυνατόν μέ τήν ταπείνωση, τήν δική μας κένωση, τήν καθαρότητα τῆς καρδιᾶς, τήν προσευχή καί τήν ἀγάπη, τήν ἔλευση τοῦ Χριστοῦ στήν καρδιά μας, δηλαδή μέ τήν ἐμπειρία. Αὐτός εἶναι ὁ δικός μας Εὐαγγελισμός. Τελικά, ἡ Ὀρθόδοξη θεολογία εἶναι ἐμπειρία καί ὄχι στοχασμός καί ὀρθολογισμός.