“Οι τρεις ηλικίες του Χριστού” : Σπάνια τοιχογραφία σε εκκλησία της Καστοριάς (φωτο)
“Οι τρεις ηλικίες του Χριστού” είναι μια σπάνια, αξιόλογη και πολύ ενδιαφέρουσα τοιχογραφία του 12ου – 13ου αιώνα, που παρουσιάζει προσωποποιημένες τις τρεις ηλικίες του Χριστού:
α) Ο Χριστός Εμμανουήλ = εφηβικής ηλικίας
β) Παντοκράτωρ = ανδρικής ηλικίας
γ) Παλαιός των Ημερών = γεροντικής ηλικίας
Η εν λόγω τοιχογραφία κοσμεί το βυζαντινό ναό του Αγίου Στεφάνου Καστοριάς, που χρονολογείται στον 9ον αιώνα.
Τον Ιερό Ναό θα βρείτε να δεσπόζει στους πρόποδες του λόφου του Αγίου Αθανάσιου στις δύο παραδοσιακές συνοικίες Ντολτσό και Αποζάρι.
Πρόκειται για τρίκλιτη καμαροσκεπής βασιλική που χρονολογείται στα μέσα ή το αργότερο στα τέλη του 9ου αιώνα, με νάρθηκα, υπερυψωμένο φωταγωγό και πλούσιο κεραμοπλαστικό διάκοσμο.
Στα δυτικά του ναού διαμορφώνεται υπερώο (γυναικωνίτης) με παρεκκλήσι μικρών διαστάσεων (το λεγόμενο «ασκηταριό»), αφιερωμένο στην Αγία Άννα.
Ο χτιστός επισκοπικός θρόνος και το χαμηλό σύνθρονο στην τρίπλευρη κόγχη του Ιερού Βήματος υποδηλώνουν τη χρήση του ναού ως επισκοπικού.
Στα τέλη του 12ου/αρχές του 13ου αιώνα ο ναός του Αγίου Στεφάνου ανακαινίστηκε και διακοσμήθηκε εκ νέου με τοιχογραφίες, που κάλυψαν το φωταγωγό του κεντρικού κλίτους με σεβασμό στην παλαιότερη ιστόρηση.
Ο σωζόμενος τοιχογραφικός διάκοσμος του ναού ανάγεται κατ’ αρχήν σε δύο φάσεις.
Η πρώτη, στο νάρθηκα, με κυρίαρχο θέμα την παράσταση της Δευτέρας Παρουσίας, χρονολογείται στα τέλη του 9ου/αρχές του 10ου αιώνα.
Η δεύτερη, που καλύπτει το μεγαλύτερο τμήμα του κυρίως ναού και διατηρείται σε σχετικά καλή κατάσταση, χρονολογείται στα τέλη του 12ου/αρχές του 13ου αιώνα.
Μεμονωμένες παραστάσεις του 13ου και του 14ου αιώνα σώζονται διάσπαρτες σε διάφορες θέσεις του ναού.