Αρχαία αγγεία με λαμπερά χρώματα αποκαλύπτουν έναν άγνωστο πολιτισμό 4.000 ετών
Μία απροσδόκητη ανακάλυψη έκαναν επιστήμονες που εντόπισαν αγγεία 4.000 ετών με έντονα χρώματα, τα οποία ανήκουν στην κουλτούρα ένθετης κεραμικής (Inlaid Pottery culture).
Αρχαιολόγοι μελετούν μία νεκρόπολη της Εποχής του Χαλκού, κοντά στο χωριό Balei, στην επαρχία Vidin της βορειοδυτικής Βουλγαρίας, ο οποίος παρέχει πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με έναν άγνωστο πολιτισμό που είχε συγκεντρωθεί στη γη του Δούναβη.
Ολόκληρη η ύπαρξή τους, εξαρτιόταν από τον ποταμό. Αποδέχονταν τα αγαθά του και υπέμεναν τις δυσμένειές του.
Πριν από τέσσερις χιλιετίες στον χρόνο, είχε αναπτυχθεί κατά μήκος του Δούναβη, ένας πολιτισμός που άφησε πίσω του ελάχιστα για να τον καταλάβουμε. Τίποτα δεν υποδήλωνε την ύπαρξη νεκρόπολης.
“Πολύ ασυνήθιστοι τάφοι”
Οι τάφοι ήταν μικρά αγγεία, θαμμένα στο έδαφος και η πιθανότητα, όχι μόνο της ανακάλυψης, αλλά και της αναγνώρισής τους, ήταν εξαιρετικά ισχνή.
Οι άνθρωποι του ποταμού, άφησαν τα ίχνη τους κοντά στο χωριό Balei. Σκάβοντας έναν λάκκο, ένας από τους εργάτες, αναγνώρισε στον πυθμένα του, το ίδιο αγγείο με εκείνο που είδε εξερευνώντας έναν κοντινό οικισμό της χαλκολιθικής περιοόδου.
Αργότερα, κατάλαβαν ότι το αγγείο που βρέθηκε, ήταν τεφροδόχος, ενώ πολλές από αυτές ήταν θαμμένες στο έδαφος. «Υπήρχαν μέσα τους οστά, και καμένα οστά γύρω από την τεφροδόχο. Αυτό δείχνει με βεβαιότητα ότι πρόκειται για έναν τάφο με μια καμένη σορό μέσα του».
«Οι μελετητές έπλυναν κάποια από τα καμένα οστά και τα έβαλαν σε τεφροδόχους, οι οποίες ήταν συνήθως αμφορείς», εξηγεί ο αναπληρωτής καθηγητής Δρ. Stefan Alexandrov, επικεφαλής των αρχαιολογικών ανασκαφών. Έτσι είναι όλες οι τεφροδόχοι της νεκρόπολης.
Οι ερευνητές, δεν αναγνώρισαν μοτίβα κατά τη διαλογή. Υπάρχουν ακέραια, σπασμένα, πεταμένα αγγεία.
Ανάγονται στο πρώτο μισό της δεύτερης χιλιετίας π.Χ., όταν το επίπεδο ζωής ήταν στο ζενίθ του. Ο μεγαλύτερος αριθμός χρυσών θησαυρών στα βόρεια Βαλκάνια, είναι από την περίοδο αυτή.
«Όπως για παράδειγμα, ο θησαυρός του Βαλτσιτράν, από το Svishtov», εξηγεί ο αναπληρωτής καθηγητής Stefan Alexandrov, «που απαρτίζεται από 13 χρυσά αντικείμενα με συνολικό βάρος σχεδόν 13 κιλά».
“Ένα οικιακό, αλλά πολύ ασυνήθιστο κεραμικό σκεύος”
Οι τεφροδόχοι αυτοί, είναι οι αρχαιότεροι της νεκρόπολης – χρονολογούνται στην Μέση Εποχή του Χαλκού. Οι μεταγενέστεροι, μαρτυρούν υψηλότερη βρεφική θνησιμότητα ή πιο δύσκολες συνθήκες διαβίωσης.
Τα κεραμικά ωστόσο, εξακολουθούν να μας εκπλήσσουν – κανένα από τα αγγεία δεν μοιάζει με άλλο, όλα είναι διακοσμημένα διαφορετικά.
Είναι οικιακό κεραμικό σκεύος – ένα μπολ, εξηγεί ο αναπληρωτής καθηγητής Stefan Alexandrov. Αν και κεραμικό από νοικοκυριό, δεν είναι τόσο συνηθισμένο. Επίσης, δεν ήταν τόσο γκρι. Όπως και τα περίτεχνα διακοσμημένα ανθρώπινα ομοιώματα.
«Αυτά είναι τα υπολείμματα των χρωμάτων αυτών. Σταδιακά, γίνονται γκρίζα, αλλάζουν χρώμα με την οξείδωση και τον χρόνο ενώ αυτό που βλέπουμε τώρα ως γκρίζο, ήταν πολύ διαφορετικό. Τα αγγεία ήταν σίγουρα ζωγραφισμένα και αυτό είναι ορατό υπό το υπεριώδες φως στο σκοτάδι», εξηγεί η Δρ. Rositsa Manova, ειδική και συντηρήτρια.
Οι συνθήκες που προσφέρει το μουσείο στο Vidin διατηρεί πολλά από όσα έχουν ανακαλυφθεί μέχρι τώρα. «Παρουσιάζονται ενδιαφέρονται ευρήματα και θα μελετήσουμε το αγγείο αυτό. Στο σκοτάδι, φαίνεται μια πυκνή ταινία, με χρώματα, εντελώς διακοσμητική. «Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι διατηρημένες χρωστικές ουσίες στην επιφάνεια. Έχουν παραμείνει στην επιφάνεια της τεφροδόχου και, όταν ρίχνουμε φως πάνω της, φθορίζει», εξηγεί η Rositsa Manova.
«Τα ανθρωπόμορφα ομοιώματα, τα οποία έχουν επίσης ανακαλυφθεί στην νεκρόπολη και τους τάφους, φθορίζουν πολύ έντονα και με χρώματα. Έχουμε ήδη διεξάγει ανάλυση σ’ ένα ανθρωπόμορφο ομοίωμα από το Balei, και έχει γίνει σαφές ότι είναι καλυμμένο με χρώμα χάλκινο μπλε από κοβάλτιο, αρκετά σπάνιο. Το υπεριώδες φως, αποκάλυψε ακόμη μία, απροσδόκητη λεπτομέρεια. Η ουσία των οστών η οποία είναι ένθετη στο κεραμικό, είναι διαφορετική. Σε κάποια, φαίνεται ως κίτρινη, σε άλλα λευκή».
Τα ανθρώπινα οστά, όπως και τα ευρήματα των τεφροδόχων, είναι επίσης σε φθορίζον λευκό. Η υπόνοια αυτή, ωστόσο, δεν έχει επαληθευτεί από πιο ακριβείς αναλύσεις.
Τα κεραμικά αυτά βρέθηκαν μόνο στον Δούναβη. Η μωσαϊκή κεραμική για την οποία είναι γνωστοί οι άνθρωποι του ποταμού, φέρει πολλά περισσότερα μηνύματα που χρειάζεται ν’ αποκωδικοποιήσουμε.
«Μετανάστευσαν από την κεντρική περιοχή του Δούναβη. Από το Βελιγράδι, στις δύο όχθες του Δούναβη, ακριβώς πάνω από το Λομ. Εγκαταστάθηκαν εκατέρωθεν των οχθών του Δουναβη».
«Είχαν πραγματικά μεγάλα σπίτια, οι μεγαλύτερες οικίες που έχουν μελετηθεί εκεί είναι της τάξης των 80 με 90 τ.μ.», εξηγεί ο αναπληρωτής καθηγητής Stefan Alexandrov.
Παρά τις εξαιρετικές συνθήκες, επήλθε το τέλος του πολιτισμού και, μετά το 1050 π.Χ., τα ίχνη του εξαφανίστηκαν απότομα.
Οι επιστήμονες δεν μπορούν να δώσουν απάντηση στο τι συνέβη στους ανθρώπους του ποταμού. Σε κάθε περίπτωση, υπάρχουν τεκμήρια ψύχρανσης κατά τον 11ο αιώνα π.Χ.
Οι κλιματικές αλλαγές, ήταν τα αίτια της παρακμής περισσότερων από έναν πολιτισμό.
