5 βασικές αρχές καλής επικοινωνίας στα ζευγάρια
Για να μπορέσετε να έχετε μια καλή επικοινωνία με το σύντροφο, αλλά και γενικότερα με οποιονδήποτε άνθρωπο έχετε μια στενή σχέση, χρειάζεται πρώτα απ’ όλα να εστιάσετε όντως στην επικοινωνία κι όχι κάπου αλλού. Αυτό πρακτικά σημαίνει να είστε έτοιμοι να εστιάσετε:
Σε όσα θα ακούσετε, δηλαδή να ακούσετε πραγματικά αυτά που σας λέει ο άλλος και όχι αυτό που θα θέλατε να πει, ή αυτό που πιστεύετε. Αν για παράδειγμα κάποιος πει «είμαι κουρασμένος», δεχτείτε το ως πραγματικό και μην απαντήσετε σαν να είναι ξεκούραστος και σας αποφεύγει.
Σε όσα πείτε. Να είναι καταρχάς συγκεκριμένα και να μην απλώνονται σε άσχετα θέματα ή σε απόψεις τρίτων. Να ακολουθείτε τις παρακάτω βασικές αρχές , που αυξάνουν την πιθανότητα να έχετε αποτέλεσμα, αλλά και να μείνετε ήρεμοι στη διάρκεια της συζήτησης.
1. Εστιάστε στο παρόν και στο τρέχον πρόβλημα.
Στο παρόν της σχέσης σας δεν χωρούν ατάκες όπως «έτσι έκανες και στις προηγούμενες σχέσεις σου», ή «έτσι έκανε κι η μάνα σου». Επικεντρωθείτε σε όσα έχουν γίνει μεταξύ σας. Μην εκμεταλλεύεστε την εμπιστοσύνη που κάποτε σας έδειξε, «χτυπώντας» του παρελθοντικά γεγονότα, ή προσωπικές εμπειρίες που γνωρίζετε. Επίσης μην συζητάτε όλα τα προβλήματα μαζί. Τέλος μην αποφεύγετε την ευθύνη γυρνώντας τη συζήτηση αλλού, ή ρίχνοντας τις ευθύνες στον άλλον.
2. Σεβαστείτε τα συναισθήματα, τις επιθυμίες, τις προτιμήσεις του συντρόφου.
Όσα νιώθει και θέλει ο καθένας είναι δικά του, δικαιούται να τα έχει και να τα εκφράζει και δεν έχει νόημα να τ’ ακυρώνετε ή να τα επικρίνετε. Δεν υπάρχει «δεν θα έπρεπε να νιώθεις έτσι» ή «τι το θέλεις αυτό». Αν για παράδειγμα ο σύντροφος χαίρεται με κάτι, συμμεριστείτε τη χαρά του μπαίνοντας στη θέση του, αντί να χαλάτε τη διάθεση σας με επικρίσεις κι ειρωνείες και μην προσπαθείτε να τον προσαρμόσετε στα δικά σας μέτρα.
Αν νιώθετε ότι «δεν είναι σωστό να φέρεται έτσι» ή «δεν θα έπρεπε να το κάνει αυτό», εξηγείστε πώς εσείς νιώθετε και θα θέλατε να είναι τα πράγματα και αφήστε την ελευθερία να αποφασίσει. Κανένας δεν αλλάζει ουσιαστικά εάν δεν το θελήσει ο ίδιος, όσες φορές και να κουνήσουμε το δάχτυλο ή το κεφάλι.
3. Δώστε και διεκδικήστε χρόνο και χώρο.
Κάθε θέμα που συζητάμε χρειάζεται χρόνο για να το επεξεργαστούμε, να συνειδητοποιήσουμε τη σημασία του, να σκεφτούμε τις εναλλακτικές μας ή και να αναθεωρήσουμε. Χρειάζεται επίσης ηρεμία και αποστασιοποίηση. Γι’ αυτούς τους λόγους χρειάζεται να αφήνουμε χρόνο ανάμεσα στις συζητήσεις (όχι στη συνεχή γκρίνια), καθώς και προσωπικό χώρο (μην είμαστε συνέχεια «από κοντά»), όπου δεν θα αναφέρουμε καθόλου το επίμαχο θέμα.
Από εκεί και πέρα, όταν ξεκινήσει μια προσπάθεια αλλαγής, χρειάζεται επαναλήψεις και υπενθύμιση – και πάλι όμως όχι συνεχείς. Πολλά πράγματα βασίζονται σε παγιωμένες συνήθειες και χρειάζεται υπομονή κι επιμονή για να τα «ξεμάθουμε» και να μάθουμε μια καινούργια συμπεριφορά, ή να δουλέψουμε ένα νέο τρόπο σκέψης.
4. Αποφύγετε τη λεκτική κακοποίηση.
Οι κάθε είδους προσβολές, βρισιές, ειρωνείες όχι μόνο δεν οδηγούν πουθενά, αλλά πλήττουν την αυτοεκτίμηση και των δύο (θύτη και θύματος) και δημιουργούν οργή, περιφρόνηση, συναισθηματικό «πάγωμα» και πλήρη αποξένωση, ή νοσηρές καταστάσεις συνεξάρτησης. Εξάλλου όταν προσπαθούμε να μειώσουμε κάποιον άλλον, στην ουσία δείχνουμε τις δικές μας ανασφάλειες, συμπλέγματα, απωθημένα. Ακόμα κι αν νομίζουμε ότι αυτός ο τρόπος είναι μια «δίκαιη» ανταπόδοση- εκδίκηση ή απλή εκτόνωση, τελικά γίνεται ψυχολογικό παιχνίδι μέσω του οποίου συσσωρεύουμε αρνητικά συναισθήματα.
5. Σταματήστε την επικοινωνία όποτε επαναλαμβάνεται ένα δυσλειτουργικό μοτίβο.
Αν το ίδιο θέμα επανέρχεται χωρίς αποτέλεσμα, αν υπάρχει κακή διάθεση ή συμπεριφορά, απαντήσεις που έχετε ξανακούσει και απλά προξενούν εκνευρισμό, ή αν έχουν εξαντληθεί οι εξηγήσεις και τα επιχειρήματα γύρω από ένα θέμα, τότε το καλύτερο είναι να σταματάτε τη συζήτηση. Η όποια συνέχεια είναι πλέον θέμα απόφασης κι επιλογής σας.
Τέλος, εάν το όποιο πρόβλημα στη σχέση προέρχεται από αγεφύρωτες διαφορές, ή εάν στη βάση του βρίσκονται βαθιές ατομικές ανασφάλειες και συμπλέγματα, τότε δεν θα λυθεί με απλές τεχνικές καλής επικοινωνίας. Παρόλα αυτά η καλή επικοινωνία βοηθά σε πολλά, όπως να νιώσουμε ότι προσπαθήσαμε σωστά, να τεθούν όρια και να διατηρηθεί ο αυτοσεβασμός.
