Καστοριά: Χάρμα οφθαλμών και αρωμάτων ο μεγαλύτερος βιότοπος κρίνου της Παναγίας

Ένα εξαιρετικό θέαμα, που συνοδεύεται από ευωδιαστές μυρωδιές, έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν οι επισκέπτες της περιοχής του Προφήτη Ηλία στην Καστοριά, εκεί όπου βρίσκεται ο μεγαλύτερος βιότοπος του λεγόμενου κρίνου της Παναγίας στην Ελλάδα και ίσως και των Βαλκανίων.

Της Αφροδίτης Χρυσοχόου

Κάθε χρόνο, τέτοια εποχή, στη συγκεκριμένη περιοχή, η οποία αποτελεί για τους φίλους της βιοποικιλότητας οικοτουριστικό προορισμό, βρίσκεται στην κορύφωσή του η ανθοφορία του μοναδικού αυτού λευκού λουλουδιού, του άγριου κρίνου της Παναγίας (Lilium Candidum).

Σε άλλες περιοχές, όπως εξηγεί ο πρόεδρος της Εταιρείας Προστασίας Περιβάλλοντος Καστοριάς, Νίκος Παναγιωτόπουλος, το λουλούδι καλλιεργείται, ωστόσο στην περιοχή είναι αυτοφυές και σπάνιο μέσα στη φύση. Ο κρίνος ανήκει στην οικογένεια των Lilium και μεγαλώνει σε συγκεκριμένα εδάφη, με προτίμηση τα άνυδρα. «Στην Καστοριά υπάρχει ένας απομονωμένος πληθυσμός, αρκετά μεγάλος, που πιθανώς να είναι και ο μεγαλύτερος των Βαλκανίων. Βρίσκεται στο “εσωτερικό” βουνό της πόλης, που περιβάλλεται από τη λίμνη και είναι περιοχή Natura».

Το συγκεκριμένο είδος έχει ένα μοναδικό άρωμα και όποιος επισκεφθεί την περιοχή κατά τις απογευματινές ώρες μπορεί να… μεθύσει από τις ευωδιές.

Τα τελευταία χρόνια επιχειρείται από την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, αλλά και τον περιφερειάρχη προσωπικά, ανάδειξη του μοναδικού αυτού λουλουδιού και προγραμματίζονται δράσεις προς τιμήν του.

Καθώς η ύπαρξη του λουλουδιού σπανίζει και φύεται σε μεγάλες εκτάσεις στην Καστοριά, γίνονται επιστημονικές έρευνες μήπως και ο άγριος κρίνος της περιοχής ανήκει σε κάποιο άλλο υποείδος.

ypaithros.gr

Ο κρίνος της Παναγίας (Lilium candidum) αναφέρεται σαν θρησκευτικό σύμβολο εδώ και 3000 χρόνια. Οι πρώτες αναφορές μας ταξιδεύουν -πού αλλού;- στην αρχαία Ελλάδα και συγκεκριμένα στη Μινωική Κρήτη.

Τοιχογραφίες που βρέθηκαν στην Κρήτη αλλά και στην Θήρα καθώς και διάφορα άλλα ευρήματα δείχνουν ότι ο λευκός κρίνος είχε εξέχουσα θέση μεταξύ των θρησκευτικών συμβόλων.

Για τη χριστιανική θρησκεία είναι άνθος ιερό το σύμβολο της Παναγίας. Αντιπροσωπεύει τη θεία πρόνοια και την άδολη, ακέραια, έντιμη, ειλικρινή πίστη. Σε πολλές χριστιανικές απεικονίσεις, βλέπουμε τον κρίνο να υπάρχει, ανάμεσα σε αγκάθια. Συμβολίζει την αναμάρτητη σύλληψη, την τέλεια, την άψογη, την άμωμο σύλληψη.

 Η λευκότητά του συμβολίζει την αγνότητα, την καθαρότητα, την ειρήνη, την ανάσταση. Το σχήμα του εκφράζει την καρπερότητα, γονιμότητα. Το στέλεχός του συμβολίζει το θείο πνεύμα. Τα φύλλα του συμβολίζουν την ταπεινότητα, την ταπεινοφροσύνη.

 Οι κρίνοι γενικά συμβολίζουν την απλότητα και την εκλεπτυσμένη ομορφιά. Ειδικότερα, ο πορτοκαλί κρίνος συμβολίζει το πάθος και ο κίτρινος την ευθυμία.

Τα πανέμορφα λουλούδια έχουν αποτελέσει το μοτίβο ή το κυρίως θέμα σε πολλά έργα ζωγραφικής, έχουν εμπνεύσει ποιητές και μουσικούς ενώ αποτελούν αγαπημένο θέμα για τους φωτογράφους.

Η σύνδεση του λευκού κρίνου με την Παναγία πιθανότατα να έγινε επειδή οι βοτανολόγοι τοποθετούν την καταγωγή του φυτού στην περιοχή της Παλαιστίνης. Στην Βόρεια Παλαιστίνη βρέθηκαν αποικίες του φυτού το οποίο είναι φανερό ότι ήταν άγριο και αυτοφυές γιατί βρέθηκε μακριά από κατοικημένες περιοχές κοντά σε βουνά και σε ποτάμια.

Πιθανολογείται ότι το φυτό μεταφέρθηκε στην Ευρώπη από Φοίνικες εμπόρους και κατάφερε να εγκλιματιστεί εύκολα στο νέο περιβάλλον.

Στην Ευρώπη οι πρώιμοι χριστιανοί αγιογράφοι και ζωγράφοι φιλοτέχνησαν εικόνες της Παναγίας με τον κρίνο. Ο λευκός κρίνος ονομάστηκε Madonna lily και με αυτό το όνομα είναι γνωστός διεθνώς μέχρι σήμερα.

Όταν ο Πάπας Ουρβανός ο έκτος θέσπισε την γιορτή των Επισκέψεων στις 2 Ιουνίου σε ανάμνηση της επίσκεψης της παρθένου Μαρίας στην εξαδέλφη της Ελισάβετ, όλες οι ζωγραφικές απεικονίσεις αυτής της επίσκεψης είχαν και ένα βάζο με λευκούς κρίνους συνήθως με τρία λουλούδια. Τα καθάρια λευκά σέπαλα είναι συμβολικά του άσπιλου σώματος της Παρθένου και οι έξη χρυσοί ανθήρες το σπινθήρισμα της ψυχής της με Θείο φως.

Την γιορτή του Ευαγγελισμού οι προγενέστεροι ζωγράφοι αναπαρίσταναν τον αρχάγγελο Γαβριήλ να κρατάει είτε ένα σκήπτρο είτε ένα κλαδί ελιάς. Αργότερα η εκκλησία συνέστησε στους καλλιτέχνες να αναπαριστάνουν τον Γαβριήλ με ένα κλαδί κρίνου. Η εντολή αυτή  συμπεριέλαβε και την γλυπτική στην κατοπινή περίοδο της ιταλικής εκκλησιαστικής τέχνης. Συνήθως το κλαδί του κρίνου απαρτιζόταν από τρία άνθη που συμβόλιζαν το τριαδικό της χριστιανικής θρησκείας.