Η εορτή του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά στη Σκήτη Βεροίας

 

Την Κυριακή 20 Μαρτίου το πρωί ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων λειτούργησε και κήρυξε τον θείο λόγο στην πανηγυρίζουσα Ιερά Μονή του Τιμίου Προδρόμου Σκήτης Βεροίας με την ευκαιρία της εορτής του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης.

Ο Σεβασμιώτατος στην ομιλία του ανέφερε μεταξύ άλλων: «Ἰδών ὁ Ἰησοῦς τήν πίστιν αὐτῶν λέγει τῷ παραλυτικῷ· τέκνον, ἀφέωνταί σου αἱ ἁμαρτίαι».

Ἄν τήν περασμένη Κυριακή ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία ἑόρτασε τόν θρίαμβο τῆς ὀρθοδόξου πίστεως ἔναντι τῶν εἰκονομάχων, ἐκείνων δηλαδή πού ἀρνοῦντο τήν τιμητι­κή προσκύνηση τῶν εἰκόνων, ἀμ­φι­­σβητώντας ἐμμέσως καί τό μέγα θαῦμα τῆς θείας ἐνανθρω­πήσεως, σήμερα, δεύτερη Κυριακή τῶν Νη­στειῶν, ἑορτάζει ἕναν ἀκό­μη θρί­αμ­βό της ἡ Ἐκκλησία μας, τόν θρίαμβο τῆς πίστεως στή δυνατότητα τοῦ ἀν­θρώπου νά θεωθεῖ διά τῆς θείας Χάριτος.

Αὐτή τήν πίστη ἐξέφρασε μέ τά συγγράμματα ἀλλά καί μέ τίς πνευ­μα­τικές ἐμπειρίες του ὁ τιμώμενος σήμερα μέγας πατήρ τῆς Ἐκκλη­σί­ας μας καί θεολόγος, ὁ ἅγιος Γρη­γόριος ὁ Παλαμᾶς, ἀρχιεπίσκο­πος Θεσσαλονίκης, ὁ θαυματουρ­γός, τόν ὁποῖο ἑορτάζει ὡς οἰκή­τορά της ἡ Ἱερά αὐτή Σκήτη τοῦ Τιμίου Προδρόμου καί ὡς προ­στάτη της ἡ Ἱερά μας Μητρόπολη.

Καί ἡ πίστη αὐτή δέν εἶναι πίστη μόνο θεωρητική, δέν εἶναι πίστη μό­νο δογματική, ἀλλά εἶναι καί πί­στη ἐνεργητική, εἶναι ἡ σχέση πού πρέ­πει νά ἔχει μέ τόν Θεό κάθε ἄν­θρωπος. Εἶναι ἡ πίστη στήν ὁποία ἀναφέ­ρεται τό σημερινό εὐαγγε­λικό ἀνά­γνωσμα τῆς θεραπείας τοῦ παρα­λυτικοῦ τῆς Καπερναούμ.

«Ἰδών ὁ Ἰησοῦς τήν πίστιν αὐτῶν λέγει τῷ παραλυτικῷ· τέκνον, ἀφέ­ωνταί σου αἱ ἁμαρτίαι».

Ἡ πίστη τεσσάρων ἀνθρώπων ἀρ­κεῖ ὄχι μόνο γιά νά θεραπεύσει τόν παράλυτο στό σῶμα ἄνθρωπο, ἀλλά καί νά τόν θεραπεύσει ἀπό τήν παραλυσία τῆς ψυχῆς.

«Μέγα ἀγαθόν ἡ πίστις», γράφει ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας, καί ἔχει τόση δύναμη, ὥστε δέν σώζει μόνον αὐτόν πού πιστεύει, ἀλλά μπορεῖ νά σώσει καί ἄλλους, ὅπως συνέβη ὄχι μόνο στήν περίπτωση τοῦ παραλυτικοῦ, πού ἀκούσαμε σήμερα, ἀλλά καί στήν περίπτωση τοῦ φίλου τοῦ Χριστοῦ, τοῦ τετρα­η­μέρου Λαζάρου. Πρίν νά τόν ἀνα­στήσει, σημειώνει καί πάλι ὁ ἅγιος Κύριλλος, ὁ Χριστός ρωτᾶ τήν ἀδελ­­φή του ἐάν πιστεύει, διότι ὁ Λάζαρος ἦταν νεκρός καί δέν μπο­ροῦσε νά πιστεύει. Ἔτσι ἡ πίστη τῆς ἀδελφῆς του καλύπτει τήν ἔλ­λειψη τῆς πίστεως, ἡ ὁποία καί στήν περίπτωση αὐτή δέν εἶναι μόνο δογματική, ἀλλά εἶναι «καί τῶν ὑπέρ ἄνθρωπον ἐνεργητική». Μπορεῖ δηλαδή ὁ ἄνθρωπος νά κάνει μέ αὐτήν πράγματα τά ὁποῖα ὑπερβαίνουν τίς ἀνθρώ­πινες δυνά­μεις, ἀλλά καί νά γίνε­ται δεκτικός τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ.

Τό βλέπουμε αὐτό στό θαῦμα τῆς σημερινῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς, ὅπου ἡ πίστη τῶν ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι μεταφέρουν τόν παράλυτο ἐνώπιον τοῦ Χριστοῦ, ὑπερβαί­νο­ντας καί τό φυσικό ἐμπόδιο τῆς στέ­γης τῆς οἰκίας, ἀξιώνει μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ τόν πα­ράλυτο καί τῆς σωματικῆς καί τῆς ψυχικῆς θε­ρα­πείας. Ὁ ἴδιος, ἄλλωστε, ὁ Χρι­στός μᾶς βεβαιώνει γιά τή δύ­να­μη τῆς πίστεως λέγοντας: «Ἐάν πι­στεύ­σῃς ὄψῃ τήν δόξαν τοῦ Θεοῦ».

Καί ποιά εἶναι ἡ δόξα τοῦ Θεοῦ; Εἶναι βεβαίως τά θαύματα πού ἐπι­τελεῖ ἡ χάρη του, τά ὁποῖα ἀπο­δεικνύουν τό μεγαλεῖο του, ἀπο­δει­κνύουν ὅτι Αὐτός εἶναι ὁ δημι­ουρ­γός καί Κύριος τῶν πάντων καί τίποτε δέν εἶναι δύσκολο γι᾽ αὐτόν, ἀλλά καί ὅ,τι ἄλλο ἐπιτελεῖ ἡ χάρη του στίς ψυχές τῶν ἀνθρώ­πων.

Αὐτό ἀποδεικνύεται καί ἀπό τήν ἐρώτηση, τήν ὁποία ἀπηύθυνε ὁ Χριστός πρός τούς Φαρισαίους, οἱ ὁποῖοι ἀμφισβητοῦσαν ὅτι μπορεῖ νά συγ­χωρήσει τίς ἁμαρτίες τοῦ παραλυ­τικοῦ.

Τί τούς εἶπε; «τί ἐστιν εὐκο­πώ­τε­ρον, εἰπεῖν τῷ παραλυτι­κῷ ἀφέων­ταί σοι αἱ ἁμαρτίαι ἤ εἰπεῖν ἔγειρε καί ἆρον τόν κράβατόν σου καί περι­πά­τει», ἐννοώντας ὅτι καί τά δύο εἶναι ἐξ ἴσου δυνατά γιά τή θεία του δύναμη καί γιά ὅσους πιστεύ­ουν σ᾽ Αὐτόν.

Αὐτό ἐπιβεβαιώνει καί μέ τό κή­ρυγμά του ὁ ἑορταζόμενος ἱερός πα­τήρ τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς. Διότι ἀποτέ­λεσμα τῆς μεγάλης του πίστεως ἦταν ἡ χάρη πού ἔλαβε ἀπό τόν Θεό καί ἡ ὁποία ὄχι μόνο κάθαρε τήν ψυχή του, ἀλλά καί τόν ἀξίωσε νά βλέπει καί νά ζεῖ μέσα στό ἄκτιστο φῶς τῆς Θεότητος κατά τήν ὑπό­σχεση τοῦ Κυρίου, «ἐάν πιστεύσῃς ὄψῃ τήν δόξαν τοῦ Θεοῦ».

Δόξα τοῦ Θεοῦ εἶναι τό ἄκτιστο φῶς, τό ὁποῖο ἔβλεπε ὁ ἅγιος Γρη­γόριος ὁ Παλαμᾶς καί οἱ Ἁγιορεῖ­τες μονα­χοί νά καταυγάζει τήν ὕπαρξη τους ἀλλά καί τά ταπεινά κελιά τους στά ὁποῖα προσηύχοντο ἀδιαλεί­πτως, ἐπικαλούμενοι τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ.

Δόξα τοῦ Θεοῦ ἦταν τό ἄκτι­στο φῶς, τό ὁποῖο δέν μποροῦσαν νά δοῦν καί νά κατανοήσουν οἱ ἀντί­παλοι τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, ὁ Βαρ­λαάμ καί ὁ Ἀκίνδυνος καί οἱ σύν αὐτοῖς, διότι δέν διέθεταν τήν πί­στη πού χρειάζεται, ὅπως δέν τήν διέθεταν καί οἱ Γραμματεῖς καί Φαρισαῖοι, πού τούς εἴδαμε σήμερα νά ἀμφισβητοῦν τή δύναμη τοῦ Χριστοῦ.

Γι᾽ αὐτό καί ἡ σημερινή ἑορτή τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ ἀπο­τελεῖ ἀπόδειξη τοῦ θριάμβου τῆς πίστεως καί ἐπιβεβαίωση ὅτι ὅσα δίδασκε ὁ μέγας αὐτός πατήρ τῆς Ἐκκλησίας, ἀκολουθώντας τήν πα­ράδοση τῆς Ἐκκλησίας καί τῶν ἁγίων Πατέ­ρων, εἶναι ἀλήθεια. Καί ἀκόμη δίδει καί σέ μᾶς τήν εὐ­καιρία νά ἀντιληφθοῦμε τή δύνα­μη τῆς πί­στε­ως στόν Θεό πού ἀξιώ­νει τόν χοϊκό ἄνθρωπο νά καταυ­γασθεῖ ἀπό τό φῶς τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί νά θεω­θεῖ.

Ἄς προσπαθήσουμε, λοιπόν, καί ἐμεῖς νά καλλιεργήσουμε στήν ψυ­χή μας τήν πίστη στόν Χριστό, μι­μούμενοι τό παράδειγμα τῆς ζωῆς τοῦ προστάτου μας ἁγίου Γρηγο­ρίου τοῦ Παλαμᾶ, γιά νά ἀξιωθοῦμε καί τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ, προκει­μένου νά ἐνεργήσει στήν ψυχή μας «τήν καλήν ἀλλοίωσιν» καί νά μᾶς ἁγιάσει.