Μητροπολίτης Νέας Ιωνίας Γαβριήλ: Όταν ο ποιμένας γίνεται CEO της πίστης και η Μητρόπολη ένα Project Management Office με... θρησκευτική χροιά

Στην εποχή της άμεσης ενημέρωσης, ο ρόλος της Εκκλησίας και των εκπροσώπων της βρίσκεται υπό διαρκή εξέταση. Ο κόσμος, το ποίμνιο, έχει πλέον τη δυνατότητα να τους παρακολουθεί, να τους βλέπει, να ακούει τις δηλώσεις τους, να τους συγκρίνει και να τους κρίνει άμεσα.

Ο Μητροπολίτης Νέας Ιωνίας, Φιλαδελφείας, Ηρακλείου και Χαλκηδόνος, Γαβριήλ, αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα εκπροσώπου της Εκκλησίας που με τις δηλώσεις και τις δράσεις του, βρίσκεται (ηθελημένα ή μη) συχνά στο επίκεντρο της επικαιρότητας και, αναπόφευκτα, ‘’αξιολογείται’’ από την κοινή γνώμη.

Προσωπικά τον κατατάσσουμε ως ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα εκκοσμίκευσης του κλήρου.

Το προφίλ του, μακριά από τα καθιερωμένα πρότυπα λιτότητας παραπέμπει περισσότερο σε επιτυχημένο CEO, παρά σε έναν πνευματικό ηγέτη. 

Η προσέγγισή του στην διοίκηση της Ιεράς Μητρόπολης θυμίζει έντονα τις σύγχρονες πρακτικές ενός Project Management Office, με έμφαση σε μεγαλεπήβολα έργα, όπως το Ιωνικό Κέντρο, έναν πολυλειτουργικό χώρο (που παρουσιάζεται ως ένα πρότυπο πολιτισμού και κοινωνικής προσφοράς) με προϋπολογισμό που φέρεται να ξεπερνά τα 40 εκατομμύρια ευρώ.

Η ροή κεφαλαίων του Κέντρου, ένα μείγμα ευρωπαϊκών κονδυλίων, δημοσίων πόρων από την Περιφέρεια Αττικής και ιδιωτικών χορηγιών, καταδεικνύει την ικανότητα του Μητροπολίτη να λειτουργεί ως ένας αποτελεσματικός χρηματο/οικονομικός διαχειριστής. 

Πρόκειται για μια επένδυση μεγάλης κλίμακας, που ωστόσο εγείρει το απλό κρίσιμο ερώτημα: σε μια περιοχή με προσφυγικό παρελθόν και έντονες οικονομικές ανισότητες, πώς μπορεί να αποτελεί την άμεση προτεραιότητα για τους «μεροκαματιάρηδες και ξεσπιτωμένους» των συνοικιών αυτών;

Η κριτική ανάλυση οφείλει να εξετάσει αν αυτό το έργο υπηρετεί την εικόνα και την προβολή ενός ιεράρχη ή αν ανταποκρίνεται σε βάθος στις ανάγκες του ποιμνίου του.

Οι επισκέψεις στους χώρους του υπό ανέγερση Ιωνικού Κέντρου της Ιεράς Μητρόπολης, όπως του ανώτατου πολιτειακού άρχοντα και δη Προέδρου της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνου Τασούλα, με κουστωδία υπουργών όπως ο αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, ο υπουργός Υγείας ‘Αδωνις Γεωργιάδης, ο αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκος Παπαθανάσης, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου, ο υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, ο περιφερειάρχης Αττικής Νίκος Χαρδαλιάς, αλλά και Υπουργών που πήγαν μόνοι τους για ξενάγηση, όπως η Σοφία Ζαχαράκη, ο Θεόδωρος Λιβάνιος και ο Κυριάκος Πιερρακάκης, αναδεικνύουν και την πρόθεση του Μητροπολίτη Νέας Ιωνίας Γαβριήλ να συναναστρέφεται με την εξουσία.

Αυτές οι συναντήσεις, που καλύπτονται εκτενώς από τα ΜΜΕ, λειτουργούν ως μια αμοιβαία σχέση: η Πολιτεία νομιμοποιεί το έργο του Μητροπολίτη και ο Μητροπολίτης, με τη σειρά του, προσφέρει ένα βήμα προβολής στους πολιτικούς.

Ορισμένα πάλι δημοσιεύματα και διαδικτυακοί αρθρογράφοι αναφέρουν δεικτικά τις στενές σχέσεις του Μητροπολίτη Γαβριήλ με πολιτικά πρόσωπα, όπως η Άννα Διαμαντοπούλου, η Νίκη Κεραμέως και ο Αντώνης Σαμαράς, οι οποίοι έχουν συνδεθεί με τη Λέσχη Μπίλντερμπεργκ. 

Είναι σημαντικό εδώ να διαχωρίσουμε τη θεμιτή επικοινωνία από την προβληματική διαπλοκή. 

Αν οι επαφές του Μητροπολίτη με ισχυρούς παράγοντες παραμένουν αυστηρά διαπροσωπικές και δεν χρησιμοποιούνται για την προώθηση αθέμιτων συμφερόντων, τότε δεν υπάρχει πρόβλημα. Η ανησυχία, ωστόσο, εστιάζεται στον κίνδυνο αυτές οι σχέσεις να οδηγήσουν σε εξαρτήσεις ή σε ενέργειες που παραβιάζουν θεμελιώδεις κανόνες:

Διαφάνεια: Όταν οι αποφάσεις λαμβάνονται σε κλειστά γραφεία και όχι με διαφανείς διαδικασίες.

Αξιοκρατία: Όταν η εύνοια και η στήριξη κερδίζεται μέσω γνωριμιών και όχι μέσω της αξίας ενός έργου.

Πίστη και Παράδοση: Όταν ένας ιεράρχης, για να διατηρήσει την εύνοια της εξουσίας, κάνει συμβιβασμούς σε ζητήματα που αφορούν τη διδασκαλία της Εκκλησίας.

Επομένως το κρίσιμο θέμα δεν είναι μόνο η ύπαρξη αυτών των σχέσεων, αλλά το αν αξιοποιούνται με τρόπο που εισέρχεται στη σφαίρα της αθέμιτης επιρροής, θέτοντας σε κίνδυνο την πνευματική του ανεξαρτησία και τον ίδιο τον θεσμό της Εκκλησίας.

Η εικόνα ενός ιεράρχη που κινείται άνετα στους κύκλους της πολιτικής εξουσίας, όπως περιγράφεται στην περίπτωση του Μητροπολίτη, δημιουργεί μια διττή οπτική: από τη μία πλευρά, παρουσιάζεται ως ένας σύγχρονος, αποτελεσματικός διαχειριστής που μπορεί να εξασφαλίσει πόρους για την Εκκλησία. Από την άλλη, εγείρεται ο προβληματισμός για το αν αυτή η εγγύτητα με την κοσμική εξουσία τον απομακρύνει από τον πνευματικό του ρόλο.

Επίσης, οι επαφές του με επιχειρηματίες όπως ο Δημήτρης Μελισσανίδης, ο Λαυρέντης Λαυρεντιάδης και οι ισχυροί της CCC μπορεί να θεωρηθούν ως μια στρατηγική κίνηση για την ενίσχυση του κοινωνικού έργου της Μητρόπολης. 

Η οπτική της διαπλοκής και της εξάρτησης

Από την άλλη πλευρά όμως, η στενή σχέση με την οικονομική εξουσία εγείρει σοβαρούς προβληματισμούς για πιθανή διαπλοκή και εξάρτηση. Οι επαφές αυτές μπορούν να οδηγήσουν σε:

Αθέμιτη επιρροή: Ο Μητροπολίτης μπορεί να γίνει μέρος ενός κύκλου συμφερόντων, όπου η Εκκλησία και οι επιχειρηματίες αλληλοϋποστηρίζονται για την προώθηση των δικών τους στόχων.

Διαφθορά και αδιαφάνεια: Οι στενές σχέσεις με τον οικονομικό παράγοντα μπορούν να δημιουργήσουν ένα κλίμα αδιαφάνειας, όπου οι αποφάσεις λαμβάνονται εκτός των επίσημων διαδικασιών, παραβιάζοντας έτσι τους κανόνες της διαφάνειας και της αξιοκρατίας.

Συμπερασματικά, η σύνδεση ενός Μητροπολίτη με ισχυρούς επιχειρηματίες είναι ένα δίκοπο μαχαίρι. Ενώ μπορεί να ενισχύσει το κοινωνικό έργο της Εκκλησίας, ταυτόχρονα εγκυμονεί τον κίνδυνο της διαπλοκής, της εξάρτησης και της απομάκρυνσης από τον πνευματικό της ρόλο. Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν αυτές οι σχέσεις εξυπηρετούν το κοινό καλό ή τα προσωπικά συμφέροντα. Αυτός στην συγκεκριμένη περίπτωση ξέρει καλύτερα.

Το παιχνίδι διαδοχής και η εκκοσμίκευση της Εκκλησίας

Πέραν των μεγάλων έργων και των δημόσιων σχέσεων, ο Μητροπολίτης Γαβριήλ φέρεται να έχει ενεργό ρόλο και στις παρασκηνιακές διεργασίες της Ιεραρχίας. 

Συλλείτουργο Σύρου Δωροθέου - Νέας Ιωνίας Γαβριήλ στην Κίμωλο τον Ιούλιο (2025)

Οι φήμες που τον θέλουν να έχει ως στόχο τον αρχιεπισκοπικό θρόνο, είτε άμεσα είτε μέσω της στήριξης άλλων ιεραρχών (σ.σ. ως μεταβατική λύση τον Σύρου Δωρόθεο) δείχνουν ότι η δράση του έχει και μια πολιτική διάσταση εντός της Εκκλησίας. Οι αναφορές ότι επηρεάζει Μητροπολίτες όπως οι Ύδρας, Ιωαννίνων, Φθιώτιδος, και μέχρι εκεί, ενισχύουν αυτή την εικόνα.

Τελικά αυτό το προφίλ ενός ιεράρχη-«παίκτη», που διαχειρίζεται την εικόνα του, συνάπτει συμμαχίες και επενδύει σε μεγαλεπήβολα έργα, έρχεται σε αντίθεση με την παραδοσιακή εικόνα του πνευματικού πατέρα. 

Η κριτική προσέγγιση δεν μπορεί παρά να διερωτηθεί: πού τελειώνει ο ποιμαντικός ρόλος και πού αρχίζει η κοσμική φιλοδοξία για το ιερατείο; 

Η περίπτωση του Μητροπολίτη Νέας Ιωνίας Γαβριήλ θέτει ένα κρίσιμο ερώτημα για το μέλλον της Εκκλησίας στην Ελλάδα: μπορεί να διατηρήσει την πνευματική της αποστολή, ενώ ταυτόχρονα υιοθετεί πλήρως τους μηχανισμούς της πολιτικής και οικονομικής εξουσίας;

Πηγή; Η συντακτική Ομάδα Ιερή Πλεκτάνη