Πρωτοπορεί η Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου με τεράστιας σημασίας έργο ενεργειακής αυτονομίας. Το Άγιο Όρος αποκτά το μεγαλύτερο σύστημα αποθήκευσης ενέργειας στην Ελλάδα
Η Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου στο Άγιο Όρος φιλοξενεί πλέον το μεγαλύτερο σύστημα αποθήκευσης ενέργειας τύπου grid-forming στη χώρα, έργο που ανέλαβε και υλοποίησε η ελληνική εταιρεία ENGAIA. Πρόκειται για εγκατάσταση ισχύος 3 MW και χωρητικότητας 6 MWh, που έχει ήδη τεθεί σε δοκιμαστική λειτουργία, σηματοδοτώντας ένα σημαντικό τεχνολογικό και περιβαλλοντικό ορόσημο όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για την ευρύτερη περιοχή της Ευρώπης.
Το σύστημα αποθήκευσης, που βασίζεται σε εξοπλισμό της Huawei, αποτελεί την πρώτη υλοποίηση μεγάλης κλίμακας με τεχνολογία του κινεζικού κολοσσού στην Ελλάδα, φέρνοντας την καινοτομία στο επίκεντρο ενός απομονωμένου μικροδικτύου με υψηλές απαιτήσεις σταθερότητας και αξιοπιστίας.
(σ.σ. Περίεργο και σημαντικό: Σύμφωνα με απόλυτα διασταυρωμένες πληροφορίες στα μέσα του 2020 ο τότε πανίσχυρος διευθυντής του γραφείου του Πρωθυπουργού Γρηγόρης Δημητριάδης είχε ενημερώσει όλους τους αρμόδιους υπουργούς ότι δουλειές με τον κινεζικό κολοσσό Ηuawei δεν γίνονται. Με ύφος κατηγορηματικό δηλαδή είχε στείλει το μήνυμα: τελεία και παύλα!)
Η ολοκλήρωση του έργου θα πραγματοποιηθεί με την ένταξη μιας νέας φωτοβολταϊκής μονάδας ισχύος 1,1 MW, η οποία επίσης κατασκευάζεται από την ENGAIA και θα εξασφαλίσει την πλήρη ενεργοποίηση του συστήματος αποθήκευσης. Ο συνδυασμός αποθήκευσης και ηλιακής παραγωγής ενέργειας ανοίγει τον δρόμο για την ουσιαστική ενεργειακή αυτονομία της Μονής Βατοπαιδίου, σε ένα περιβάλλον που έως σήμερα βασιζόταν κυρίως σε γεννήτριες ντίζελ και στερεά καύσιμα, λόγω της απουσίας σύνδεσης με το εθνικό δίκτυο ηλεκτροδότησης.
Το έργο αποτελεί το μεγαλύτερο off-grid microgrid με τεχνολογία grid-forming στην Ελλάδα και ένα από τα μεγαλύτερα του είδους στην Ευρώπη, κατατάσσοντας το Άγιο Όρος ανάμεσα στα πιο πρωτοποριακά παραδείγματα βιώσιμης μετάβασης σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε απομονωμένες περιοχές. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της ENGAIA, η υποδομή αυτή επιτρέπει τη μέγιστη αξιοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, δημιουργώντας ένα ανθεκτικό και ευέλικτο ενεργειακό περιβάλλον που ανταποκρίνεται στις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες του Αγίου Όρους.
Η ENGAIA, ελληνική εταιρεία μέλος του ομίλου ECOERA που εδρεύει στο Λονδίνο, δραστηριοποιείται στον τομέα των ολοκληρωμένων λύσεων ενεργειακής υποδομής και διαθέτει εξειδικευμένη τεχνογνωσία στην αποθήκευση ενέργειας και την κατασκευή σύνθετων έργων EPC (Engineering, Procurement, Construction). Με την υλοποίηση του έργου στη Μονή Βατοπαιδίου, η εταιρεία εδραιώνει τη θέση της στην αιχμή της ενεργειακής τεχνολογίας στην Ελλάδα, αποτελώντας πρωτοπόρο δύναμη στον εκσυγχρονισμό της απομονωμένης παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας.
Το Άγιο Όρος αποτελεί ιδιότυπη μοναστική πολιτεία με 20 κυρίαρχα μοναστήρια και καθεστώς αυτοδιοίκησης. Παρά το γεγονός ότι δεν είναι διασυνδεδεμένο με το εθνικό δίκτυο, προχωρά τα τελευταία χρόνια σε μια σταδιακή στροφή προς τις καθαρές μορφές ενέργειας. Ήδη από το 2022, εγκρίθηκαν ευρωπαϊκά κονδύλια για την ανάπτυξη 21 αυτόνομων φωτοβολταϊκών σταθμών συνολικής ισχύος 2,64 MW.
Η ενεργοποίηση του νέου συστήματος στη Μονή Βατοπαιδίου αποδεικνύει στην πράξη ότι ακόμα και σε περιοχές με γεωγραφικές, τεχνικές ή ρυθμιστικές προκλήσεις, είναι εφικτή η υιοθέτηση προηγμένων λύσεων αποθήκευσης και ανανεώσιμης ενέργειας, ενισχύοντας την αυτάρκεια, τη βιωσιμότητα και την τεχνολογική αναβάθμιση του ενεργειακού μοντέλου. Με τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία, το Άγιο Όρος περνάει σε μια νέα εποχή ενεργειακής αυτονομίας, αξιοποιώντας τη δύναμη του ήλιου και την τεχνολογία αιχμής, χωρίς να αλλοιώνει τον χαρακτήρα και την πνευματική του ταυτότητα.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του 2020, η μελέτη αξιοποίησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο Άγιο Όρος προβλέπει την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πεδίων σε είκοσι μία θέσεις στη Χερσόνησο του Άθω και τη δημιουργία σύγχρονων ενεργειακών συστημάτων για την κάλυψη του 75% των ενεργειακών αναγκών των Ιερών Μονών, οι οποίες μέχρι σήμερα βασίζονται στη λειτουργία γεννητριών που καταναλώνουν πετρέλαιο diesel και στην εκτεταμένη χρήση καυσόξυλων.
Η αναζήτηση εναλλακτικών τρόπων παραγωγής ενέργειας στο Άγιο Όρος και η αρμονική περιβαλλοντική ένταξη του παραπάνω έργου στη Χερσόνησο του Άθω απασχόλησε παλαιότερα το Διοικητικό Συμβούλιο του ΚΕΔΑΚ, που συνεδρίασε υπό την προεδρία τότε (το 2020) του υφυπουργού Εσωτερικών (Μακεδονίας και Θράκης), κ. Θεόδωρου Καράογλου.
Η σκοπιμότητα της αξιοποίησης "πράσινων" πηγών ενέργειας στην Αθωνική Πολιτεία εστιάζεται σε τέσσερις άξονες:
-Α) στη μείωση των αέριων ρύπων και κυρίως του διοξειδίου του άνθρακα καθώς και της ηχορύπανσης, που προκύπτουν από την εκτεταμένη λειτουργία των ηλεκτροπαραγωγών ζευγών, τα οποία πολλές φορές είναι παλαιού τύπου με χαμηλή απόδοση και πολύ θόρυβο,
-Β) στη μείωση των ρύπων και της σκόνης που προκύπτουν από τη μεταφορά των καυσίμων στο χωμάτινο οδικό δίκτυο του Αγίου Όρους,
-Γ) στο οικονομικό όφελος των Ιερών Μονών από τη μείωση της κατανάλωσης καυσίμων,
-Δ) και στη δυνατότητα κάλυψης των σταδιακά αυξανόμενων ενεργειακών αναγκών.
Όπως εξήγησε ο υφυπουργός Εσωτερικών (Τομέας Μακεδονίας και Θράκης), κ. Θεόδωρος Καράογλου: "Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΚΕΔΑΚ ενέκρινε την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων στο Άγιο Όρος θέλοντας με αυτόν τον τρόπο να καλύψει το μεγαλύτερο μέρος των ενεργειακών αναγκών του Ιερών Μονών. Αναγκών που προκύπτουν από την αύξηση του αριθμού των προσκυνητών, τον εκσυγχρονισμό παραδοσιακών εργαστηρίων και το πιο σημαντικό την προστασία και ανάδειξη του πολιτιστικού πλούτου της Αθωνικής Χερσονήσου με τη δημιουργία εκθετηρίων, βιβλιοθηκών, μουσειακών χώρων και πνευματικών κέντρων. Χάρη στη χρήση των φωτοβολταϊκών συστημάτων διασφαλίζουμε ότι το 75% των ενεργειακών αναγκών των Μονών θα καλύπτεται από πράσινες πηγές ενέργειας".
