Η υπερηφάνεια των ανθρώπων
Τίποτε δεν είναι η υπερηφάνεια των ανθρώπων – είπε κάποτε ο όσιος Γεώργιος ο Χοζεβίτης – ούτε η οίησις της καρδιάς μας.
Γιατί η υπερηφάνεια στηρίζεται στους ανέμους και η οίησις μάς αεροβατεί σε άστατο καπνό. Γιατί τι είναι η υπερηφάνεια παρά φαντασία φουσκωμένης διάνοιας, άστατα κύματα; Είναι μια φυσαλίδα, που για λίγο κολυμπάει φουσκωτή πάνω στο νερό και αμέσως σπάζει και γίνεται ένα τίποτε.
Τι κερδίζουμε απ’ αυτήν; για πες μου. Ένα δάκτυλο δεν μπορεί να προσθέσει στο ύψος μας και μας κάνει να πετάμε στα υπερουράνια, ένα νόμισμα δεν μπορεί να προσθέσει στα υπάρχοντά μας και μας κάνει να φανταζόμεθα τους εαυτούς μας άρχοντες και βασιλείς.
Φαγητά πολυτελή και φορέματα λαμπρά δεν μας χαρίζει και μας εξογκώνει τη διάνοια σαν κι αυτών που ζουν τρυφηλά κι έχουν τα σώματα εξογκωμένα από την τρυφή· μια μέρα δεν μας προσθέτει στα χρόνια μας, και σηκώνουμε ψηλά τα φρύδια ακίνητα σαν να ‘μαστε αθάνατοι και ενώ είμαστε «γη και σποδός», πετάμε στον αέρα χωρίς να θυμόμαστε τη δυσωδία του μνήματος.
Μοιάζει η υπερηφάνεια σαν τη φουσκοθαλασσιά· έτσι όπως εκεί από γαλήνιο νερό μετατρέπεται σε φουσκωμένο κύμα, χωρίς να προστίθεται μια σταγόνα νερού στη διόγκωση του κύματος, αλλά αλλεπάλληλα τα κύματα από το νερό διαλύονται στην ακρογιαλιά, έτσι και η υπερηφάνεια την διάνοια που καταλαμβάνει, αφού την εξογκώσει σε αλλεπάλληλα κύματα και την προσαράξει, την εξακοντίζει στη γέεννα του πυρός.
Αλλά αυτό ας αναλογισθούμε, ότι ούτε ο ενάρετος και άγιος, έστω και αν βρίσκεται στα μέτρα του Πέτρου και του Παύλου, ούτε και ο πιο υπερήφανος απ’ όλους τους ανθρώπους δεν θα μπορέσουν, ούτε οι άγιοι ούτε οι ασεβείς, να πετάξουν έστω και ένα δάχτυλο πάνω από τη γη, αλλά όλοι, είτε δίκαιοι είμαστε είτε αμαρτωλοί, μάλλον την ίδια γη περπατούμε με το σώμα.
Αλλά ποιός μπορεί να διακρίνει αν ο δίκαιος στην προαίρεση και στα έργα έχει ουράνιο πολίτευμα; Γιατί το πολίτευμά μας, λέγει, «εν ουρανοίς υπάρχει» (Φιλ. 3:20). Στον υπερήφανο όμως λέγει: «Τώρα θα κατέβεις στον άδη, γιατί όποιος υψώνει τον εαυτό του θα ταπεινωθεί» (Ησ. 14:13-15. Ματθ. 23:12). Ώστε η ταπεινοφροσύνη έχει ύψωμα τον μονογενή Υιό του Θεού, ο Οποίος εταπείνωσε τον εαυτό Του «μέχρι θανάτου, θανάτου δε σταυρού» (Φιλ. 2:8-9).
Γνωρίζετε βέβαια, αγαπητοί, πόσο ανέκφραστη ταπείνωση είναι το να κατέβει ο Θεός μέχρι το θάνατο. Και η ευλάβεια είναι γνώρισμα όλης της χορείας των αγίων. Σας λέγω, αδελφοί μου, ότι δεν υπάρχει ούτε Έλληνας, ούτε Ιουδαίος, ούτε Σαμαρείτης που να έχει αληθινή ευλάβεια και επιείκεια και να μην αγαπάται και να μην είναι ποθεινός και στον Θεό και στους ανθρώπους.
Σε όλα δηλαδή τα έθνη, όποιος φοβάται και ευλαβείται τον Θεό, είναι από Αυτόν αποδεκτός· και για να κατανοήσουμε την ωφέλεια της ευλάβειας, ας το δούμε από τα θηρία και τα τετράποδα και τα πτηνά· τα ευλαβέστερα και επιεικέστερα τα συναναστρεφόμεθα, ενώ τα άγρια και τα ανήμερα τα κυνηγούμε.
Ας αποκτήσουμε αυτές τις αρετές, αγαπητοί· την ταπείνωση λέγω και την ευλάβεια, δια των οποίων θα γίνουμε αγαπητοί και στον Θεό και στους ανθρώπους.
Ας σηκώσουμε επάνω μας το ζυγό του Χριστού και ας μάθουμε από Αυτόν ότι είναι πράος και ταπεινός στην καρδιά και θα βρούμε ανάπαυση στις ψυχές μας (Ματθ. 11:29-30), και θα μας προσλάβει συμμέτοχους της αιώνιας Βασιλείας Του.
Από το βιβλίο: Ο όσιος Γεώργιος ο Χοζεβίτης. Έκδοση «Ενωμένη Ρωμηοσύνη» 2016, σελ. 41.
