Τι σημαίνει «αμαρτίαι γονέων παιδεύουσι τέκνα»;
Κατ’ αρχήν να πούμε ότι αυτό, όπως λέγεται και όπως γράφεται, δεν έχει γραφεί στην Αγία Γραφή. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι δεν πρέπει να πούμε τι σημαίνει.
Το τι σημαίνει όμως εξαρτάται από το τι σημαίνει αμαρτία, και από το τι σημαίνει παιδεύω.
Αν αμαρτία σημαίνει αποτυχία και αστοχία στην επίτευξη των στόχων που έθεσε κάποιος στη ζωή του, με αποτέλεσμα να πέσει έξω, και αν παιδεύω σημαίνει παιδαγωγώ, τότε μπορούμε να πούμε τα εξής: Τα λάθη των γονέων, οι αποτυχίες τους, και γενικά αυτά που δεν μπόρεσαν να κάνουν οι ίδιοι ή τα έκαναν λάθος, είναι δυνατόν να γίνουν αφορμή ώστε τα τέκνα τους να παιδαγωγηθούν, και το πάθημα των γονέων τους να γίνει γι’ αυτά μάθημα.
Έτσι θα παιδαγωγούνται και θα φροντίζουν να μη κάνουν ό, τι έκαναν οι γονείς τους, αλλά να προκόβουν ώστε, κατά το δη λεγόμενο, και κατά κάποιο τρόπο, να τους ξεντροπιάσουν και οπωσδήποτε να τους ικανοποιήσουν.
Αν όμως αμαρτία σημαίνει αυτό που εννοούν όλοι, δηλαδή κάθε είδους ασυδοσία και ό, τι κακό μπορεί να φαντασθεί κανείς, τότε δεν είναι δυνατόν το παιδεύω να σημαίνει παιδαγωγώ, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως. Τότε το παιδεύω μάλλον σημαίνει ταλαιπωρώ και παιδεύω, όπως το εννοούμε, όταν λέμε μη με παιδεύεις άλλο. Πώς είναι δυνατόν π. χ. να παιδαγωγούνται τα τέκνα που γεννήθηκαν παράλυτα εξ αιτίας των αμαρτιών των γονέων τους; Είναι αυτονόητο ότι αυτό είναι γι’ αυτά παιδεμός. Έτσι αυτού του είδους οι αμαρτίες των γονέων, πράγματι ταλαιπωρούν, βασανίζουν αφάνταστα και παιδεύουν τα τέκνα τους. Εδώ το « αμαρτίαι γονέων παιδεύουσι τέκνα» ισχύει όπως γίνεται αντιληπτό από όλους, δηλαδή υποφέρουν τα τέκνα.
Ας σημειωθεί όμως ότι τα τέκνα δεν έχουν ευθύνη για τις αμαρτίες των γονέων τους. Αντιθέτως μάλιστα, εάν τα όποια βάσανα που τους κληρονόμησαν αυτοί, τα υπομείνουν ως σταυρό, θα τους βγουν σε καλό.
Τώρα, αν κάποιος ισχυρισθεί ότι και τα βάσανα αυτά που βαστάζουν τα τέκνα εξ αιτίας των αμαρτιών των γονέων τους, κατά κάποιο τρόπο, τα παιδαγωγούν, αυτό η ψυχή τους το ξέρει, και μόνο αυτά μπορούν να το πουν. Πάντως, αν συμβαίνει αυτό, τότε το « αμαρτίαι γονέων παιδεύουσι τέκνα » ισχύει, αλλά δεν γίνεται αποδεκτό και αντιληπτό από όλους, όπως αναφέρθηκε παραπάνω.
Επειδή το « αμαρτίαι γονέων παιδεύουσι τέκνα», όπως αναφέρθηκε στην αρχή, δεν είναι γραμμένο στην Αγία Γραφή, δεν του δόθηκαν εδώ θεολογικές διαστάσεις, αλλά σχολιάστηκε μόνο με βάση την κοινή λογική η οποία, ως γνωστόν, δεν είναι αλάνθαστη. Γίνεται όμως παρεμφερής λόγος στην Αγία Γραφή για το θέμα αυτό.
Ας δούμε κάτι σχετικό.
«…ἐγώ εἰμι Κύριος ὁ Θεός σου, Θεὸς ζηλωτής, ἀποδιδοὺς ἁμαρτίας πατέρων ἐπὶ τέκνα ἐπὶ τρίτην καὶ τετάρτην γενεὰν τοῖς μισοῦσί με. καὶ ποιῶν ἔλεος εἰς χιλιάδας τοῖς ἀγαπῶσί με καὶ τοῖς φυλάσσουσι τὰ προστάγματά μου » (Δευτ. ε’, 9-10).
Από τα λόγια αυτά του Θεού προκύπτουν ασφαλώς και άλλες ερωτήσεις σχετικές με την παραπάνω ερώτηση, αλλά και διαφορετικές απ’ αυτή.
Πάντως το τελευταίο, « τοις μισούσι με », δεν αναφέρεται σε όλα τα τέκνα αδιακρίτως, αλλά σε όσους μισούν το Θεό. Αυτό φαίνεται από το, «καὶ ποιῶν ἔλεος εἰς χιλιάδας τοῖς ἀγαπῶσί με καὶ τοῖς φυλάσσουσι τὰ προστάγματά μου ».
Ιωάννης Χ. Δήμος πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών
