Άγιος Νικόλαος των Μύρων

Ο Άγιος Νικόλαος γεννήθηκε στις 15 Μαρτίου του 270 μ.Χ. στα Πάταρα της Λυκίας. Σε νεαρή ηλικία έμεινε ορφανός και κληρονόμος μιας μεγάλης περιουσίας. Στα 23 χρόνια του, αφού μοίρασε την περιουσία του στους φτωχούς και τα ορφανά, μετέβει στα Ιεροσόλυμα για να προσκυνήσει τον Τίμιο Σταυρό και τον Πανάγιο Τάφο.

Όταν επέστρεψε στην πατρίδα του, χειροτονήθηκε ιερέας και αφιερώθηκε στα Θεία. Αγωνίστηκε για τη διάδοση της Χριστιανικής πίστης, προστατεύοντας συγχρόνως κάθε αδύνατο, πάσχοντα ή αδικούμενο.

Στην αρχή αφιερώθηκε στον ασκητικό βίο και έγινε ηγούμενος της Μονής Σιών, στα Μύρα της Λυκίας

Από την θέση αυτή, ο Άγιος Νικόλαος ανέπτυξε έντονη δράση και επεξέτεινε τους αγώνες του για την προστασία των φτωχών και των απόρων, ιδρύοντας νοσοκομεία και διάφορα φιλανθρωπικά ιδρύματα. Προικισμένος με υψηλό Χριστιανικό φρόνημα, θάρρος και ζωτικότητα, εμψύχωνε τους διωκόμενους (από τους Ρωμαίους) Χριστιανούς, διωκόμενος και εξοριζόμενος και ο ίδιος, για τη στάση του αυτή.

Κατά τους διωγμούς του Διοκλητιανού υπέστη βασανιστήρια. Όταν όμως ανήλθε στον Αυτοκρατορικό θρόνο ο Μέγας Κωνσταντίνος, ελευθερώθηκαν όλοι οι Χριστιανοί. Έτσι ο Άγιος Νικόλαος επανήλθε στον Αρχιεπισκοπικό θρόνο και αφοσιώθηκε στο ποιμαντικό του έργο. Μάλιστα έλαβε μέρος στην Α’ Οικουμενική Σύνοδο, όπου ξεχώρισε για τη σοφία και την ηθική του τελειότητα.

Ο Άγιος Νικόλαος ήταν Αρχιεπίσκοπος στα Μύρα της Λυκίας, γι’ αυτό και αναφέρεται και ως «Άγιος Νικόλαος των Μύρων». Ενώ στη Δύση αναφέρεται και ως «Άγιος Νικόλαος του Μπάρι», καθώς στο Μπάρι βρίσκονται τα λείψανά του.

Σύμφωνα με την θρησκευτική παράδοση, ήταν προικισμένος με το χάρισμα της θαυματουργίας και έσωσε πολλούς ανθρώπους όσο ήταν εν ζωή, αλλά και μετά την κοίμησή του.

Όταν κάποτε κινδύνευσε κάποιος στη θάλασσα (λόγω σφοδρών ανέμων) και επικαλέστηκε το όνομα του Αγίου, σώθηκε και μάλιστα ενώ βρισκόταν στη μέση του πελάγους βρέθηκε αβλαβής στο σπίτι του. Το θαύμα έγινε αμέσως γνωστό στην Πόλη και ο λαός προσήλθε αμέσως σε λιτανεία και αγρυπνία προκειμένου να τιμήσει τον θαυματουργό Άγιο Νικόλαο.

Ο Άγιος Νικόλαος απεδήμησε ειρηνικά στις 6 Δεκεμβρίου του έτους 343 μ.Χ.. Η μνήμη του γιορτάζεται στις 6 Δεκεμβρίου, τόσο από την Ορθόδοξη, όσο και από την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.

Μετά την κοίμηση του, ο Άγιος Νικόλαος ονομάστηκε «μυροβλύτης» – Καθώς τα λείψανά του άρχισαν να αναβλύζουν Άγιο μύρο, όπως και άλλων Αγίων.

Όπως στον Ελλαδικό χώρο έτσι και στην Ποντιακή θρησκευτική παράδοση, η γιορτή του Αγίου Νικολάου αποτελεί το τέλος του εορταστικού τριημέρου που ονομάζεται «Νικολοβάρβαρα» και είναι ταυτισμένα με το δυνατό κρύο και τις άσχημες καιρικές συνθήκες. Στην περιοχή της Αργυρούπολης έλεγαν το εξής τρίστιχο:

«Άε-Βαρβάρα φύσα ~ Άε-Σάββα χιόντσον ~ Άε-Νικόλα άνοιξον (ή σκέπασον)».

Ιερά λείψανα Αγίου Νικολάου

Το μεγαλύτερο μέρος των λειψάνων του βρίσκονται σήμερα στη Βασιλική του Αγίου Νικολάου στο Μπάρι της Ιταλίας και ένα μέρος τους στον ναό του Αγίου Νικολάου στο νησάκι Λίντο της Βενετίας.

Η μεταφορά τους στην Ιταλία έγινε επί βυζαντινού αυτοκράτορος Αλεξίου Β’ Κομνηνού (1180-1183). Όταν τα Μύρα κατακτήθηκαν από τους Σελτζούκους Τούρκους και υπήρχε κίνδυνος να τα καταστρέψουν.

Απότμημα του αριστερού βραχίονος του Αγίου Νικολάου βρίσκεται στο Μητροπολιτικό Ναό Βόλου. Ενώ αποτμήματα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου βρίσκονται:

Στις Μονές Αγίου Νικολάου Άνω Βάθειας Ευβοίας και Φανερωμένης Σαλαμίνος.

Στον Καθεδρικό Ναό του Σωτήρος Μόσχας.

Στον ομώνυμο Ναό Αγίας Πετρουπόλεως.

Και στη Λαύρα Αγίου Αλεξάνδρου Νέβσκι Αγίας Πετρουπόλεως.

Προστάτης των ναυτικών

Ο Άγιος Νικόλαος θεωρείται ο προστάτης των Ναυτικών, καθώς και του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού και Λιμενικού Σώματος, γιατί στον βίο του αναφέρονται θαύματα, που έχουν σχέση με τη θάλασσα.

Στις λαϊκές παραδόσεις ο Άγιος Νικόλαος περιγράφεται με ρούχα βρεγμένα από αρμύρα, γένια που στάζουν θάλασσα και μέτωπο ιδρωμένο. Από την προσπάθεια του να τρέξει παντού, όπου κινδυνεύει πλεούμενο!

Η ημέρα τιμής του Αγίου Νικολάου είναι επίσημη αργία σε όλα τα Ελληνικά πλοία, λιμένες, Υπηρεσίες λιμένων και ναυτιλιακές εταιρείες.

Παρεκκλήσια που φέρονται επί πλοίων είναι αφιερωμένα στον Άγιο Νικόλαο, όπως και εκείνο στο ιστορικό Θ/Κ Γ. Αβέρωφ. Επίσης πολλά πλεούμενα παίρνουν το όνομα του και ως προστάτης των ναυτικών αναφέρεται και σε πολλά νησιώτικα τραγούδια.

Όλος ο Ελληνισμός τιμά τον Άγιο Νικόλαο όπου κι αν βρίσκεται. Δεν είναι τυχαίο ότι και η μόνη Ελληνορθόδοξη εκκλησία στην καρδιά της Νέας Υόρκης φέρει το όνομα του

Ομοίως και στον Πόντο, αν και υπήρχε και ο Άγιος Νικόλαος ο Τραπεζούντιος, τον Άγιο Νικόλαο των Μύρων τον τιμούσαν όπως του άρμοζε, κατά το τριήμερο που ονομαζόταν «Νικολοβάρβαρα».

Ο Άγιος Νικόλαος είναι ο πολιούχος Άγιος της πόλης του Αγίου Νικολάου (Κρήτη), της Αλεξανδρούπολης, του Βόλου, του Γαλαξειδίου, της Κοζάνης, του Πολύγυρου, της Σητείας και της Σύρου.