Τα Σέρβια υποδέχθηκαν με όλες τις τιμές την Παναγία Ζιδανίου
Η πόλη των Σερβίων υποδέχτηκε το απόγευμα του Σαββάτου 19 Νοεμβρίου 2022, μετά από τρία έτη, την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Ελεούσας της Παντάνασσας, έμβλημα της Ιεράς Μονής της Παναγίας Ζιδανίου.
Η Ιερά και θαυματουργή εικόνα θα παραμείνει για προσκύνηση και ευλογία στην πόλη των Σερβίων μέχρι και την Τρίτη το πρωί 21 Νοεμβρίου.
Καθ όλη την διάρκεια παραμονής της θα τελούνται καθημερινός λατρευτικές και εορταστικές εκδηλώσεις προς τιμήν της.
Η ιστορία της εικόνας ξεκινά πολύ πριν το 16ο αιώνα στη δυτική είσοδο των Σερβίων (θέση Βρύσες) όπου υπήρχε βυζαντινός ναός προς τιμήν της.
Οι Σερβιώτες την τιμούσαν με θρησκευτική πανήγυρη στις 23 Αυγούστου «Εννιάμερα» (από εκεί προέρχεται και η ονομασία του Ιστορικού Πανηγυριού των Σερβίων γνωστό ως και ΝΙΑΗΜΕΡΟΣ, το οποίο ως θρησκευτική εορτή τότες γινόταν 9 ημέρες μετά τον 15αύγουστο), η οποία μεταφέρθηκε αργότερα στην -μέχρι και σήμερα- Γενέθλιο ημέρα της Θεοτόκου.
Πιθανότατα να ανήκε στη Βυζαντινή Σταυροπηγιακή γυναικεία μονή των Αγίων Θεοδώρων (12ος αιώνας μ.Χ.) του Κάστρου Σερβίων.
Οι Έλληνες της περιοχής μας, στα σκληρά και δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας, δέχονται αλλεπάλληλες επιθέσεις εναντίον της εθνικής και της θρησκευτικής τους συνείδησης.
Οι φανατισμένοι Τούρκοι που κυριαρχούν στην περιοχή των Σερβίων, λεηλατούν, καταστρέφουν, βεβηλώνουν και καταπατούν τα πάντα.
Έτσι ξεκινά ο αγώνας των πιστών να σώσουν ιερά κειμήλια, σκεύη και εικόνες, των ναών και των μοναστηριών. Αυτά περισώζονται σε δυσπρόσιτες και ορεινές περιοχές.
Όταν γκρεμίζεται και καταστρέφεται ο μοναστηριακός ναός της Παναγίας στα Σέρβια, η εικόνα διαφεύγει σύμφωνα με την παράδοση το 1541, στα πυκνά δάση του χωριού Ζιδάνι, φυλασσόμενη σε εξωκκλήσι, στη θέση ‘Συκιές’.
Εκεί θα αναπτυχθεί στη συνέχεια και θα οργανωθεί το μοναστήρι. Την εικόνα επιμελείται και φιλοτεχνεί με ασήμι ο Καλαρύτης τεχνίτης Θεόδωρος.
Το 1854 οι Τούρκοι πυρπολούν το μοναστήρι σε αντίποινα για το επαναστατικό κίνημα του Θεόδωρου Ζιάκα.
Όπως συμβαίνει με όλα τα μοναστήρια της περιοχής μας, που έπαιξαν τον δικό τους σημαντικό ρόλο στους Εθνικούς μας αγώνες για την απελευθέρωση, η Μονή Ζιδανίου ήταν παρούσα με πλούσια και πολύτιμη δράση.
Είναι χαρακτηριστική η βοήθεια των μοναχών στη μεταφορά όπλων και πολεμοφοδίων από τη Θεσσαλία στη Μακεδονία, με την ΄Σπαρτίνα’(τροχαλία), στις δύο όχθες του Αλιάκμωνα. Η εικόνα της Παναγίας διασώζεται ξανά και το 1903 τοποθετείται σε νέα μονή που συστήθηκε σε διπλανό μέρος του χωριού.
Μια φονική γρίπη που σαρώνει την πόλη της Κοζάνης το 1918, θα γίνει η αιτία να λατρευτεί και σαν θαυματουργή στην πορεία, η εικόνα της Παναγίας, αφού με παρακλήσεις και την περιφορά της έσωσε το λαό σύμφωνα με την παράδοση.
Έκτοτε γίνεται λιτάνευση της εικόνας της Ζιδανιώτισσας στους δρόμους της πόλης και θεία λειτουργία στον πολιούχο ναό, το απόγευμα της Κυριακής του Θωμά. Το 1919 ιδρύεται ο νέος ναός.
Για τη Μονή θα είναι υπεύθυνος ο Αρχιμανδρίτης της Επισκοπής και εφημέριος του ναού της Αγίας Κυριακής Σερβίων.
Ελπίζουμε στην καθιέρωση της υποδοχής και παραμονής κάθε χρόνο της Σερβιώτικης και μετέπειτα Ζιδανίου εικόνας ως ένδειξη προστασίας της πόλεως των Σερβίων.