Τα πλήγματα στην Εκκλησία της Ελλάδος από τη δικτατορία 1967-74

 

Η επέτειος του Πολυτεχνείου (17/11/1973) με όσα προηγήθηκαν και ακολούθησαν αυτήν, κατά της δικτατορίας, στέκεται αφορμή να ενθυμηθούμε όσα δεινά πέρασε ο τόπος από τους υπηρέτες των φασιστικών ινδαλμάτων.

Ινδαλμάτων που προξένησαν μεγάλο κακό σε διάφορους τομείς της κοινωνικής και εθνικής ζωής, μεταξύ δε αυτών και στο χώρο της Εκκλησίας. 

Αξίζει να πούμε ότι, καμία κυβέρνηση και κανένας πολιτικός φορέας διαχρονικά δεν επεχείρησε να εισέλθει στα της Εκκλησίας και να διασαλεύσει την Κανονική τάξη στα του οίκου Της (πλήν της περιπτώσεως των Ιεροσολύμων, το 2005).

Έτσι, την περίοδο της δικτατορίας (1967-74) στην Ελλάδα, έχουμε διαπιστώσει -σε γενικές γραμμές-ότι σημειώθηκαν τα εξής «πλήγματα», στον ευρύτερο εκκλησιαστικό χώρο:

1) Διώχθηκε «με το έτσι θέλω» ο κανονικός Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Χατζησταύρου, για να εκλεγεί ο (εξ Ιερέων-ουχί Αρχιερέων, δηλαδή δίχως Αρχιερατική εμπειρία) Αρχιμανδρίτης Ιερώνυμος Κοτσώνης. Ο Ιερώνυμος ήταν επι σειρά ετών Ιερέας των ανακτόρων και κατέλιπε φήμη ηθικού Αρχιερέως-Αρχιεπισκόπου, όμως έβαλε σε περιπέτειες την Εκκλησία και όφειλε (ως Καθηγητής του Κανονικού Δικαίου, που ήταν στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών) να μην αποδεχθεί την αντικανονική δίωξη του νομίμου Αρχιεπισκόπου και την ανάδειξη του εαυτού του στη θέση αυτή. Το ότι χειροτόνησε -ακολούθως- καλούς Επισκόπους (και τούτο διότι οι περισσότεροι ήσαν άξιοι και ταπεινοί ιερείς, που ουδέποτε σκέφθηκαν να επισκοποιηθούν) δεν αναιρεί το εσφαλμένο της όλης διαδικασίας εκλογής του.

2) Διώχθηκαν πολλοί Ιεράρχες που -για διάφορους λόγους- δεν ήσαν αρεστοί στο τότε καθεστώς. Επιβλήθηκαν αντικανονικοί (σύμφωνα με το Εκκλησιαστικό Δίκαιο) Αναγκαστικοί Νόμοι του καθεστώτος που, είτε απομάκρυναν Ιεράρχες λόγω ορίου ηλικίας (80οέτος) -κάτι πέρα για πέρα παράνομο σύμφωνα με το Κανονικό Δίκαιο- είτε ανεύρισκαν λόγους ηθικής φύσεως ώστε να τους διώξουν δίχως να τηρηθεί η προβλεπόμενη προανακριτική και απολογητική διαδικασία εν συνόλω.

3) Προέβησαν σε παράνομες εκλογές νέων Αρχιερέων, ενώ οι προκάτοχοί τους ζούσαν και είχαν απομακρυνθεί από τις Μητροπόλεις τους βιαίως και αντικανονικώς.

4) Απαγόρευσαν να διοριστούν θεολόγοι.

5) Εμμέσως πλην σαφώς απαίτησαν να δημιουργηθεί τμήμα εκκλησιαστικής «αστυνομίας», που επόπτευε τους Κληρικούς και ανά πάσα στιγμή (και «δι΄ ασήμαντον αφορμήν») έστελνε στα εκκλησιαστικά δικαστήρια, με ανυπόστατες κατηγορίες, Κληρικούς που αντιδρούσαν στο καθεστώς (είτε πολιτικό, είτε εκκλησιαστικό) της εν λόγω -επαράτου- περιόδου.

6) Έφθασαν σε σημείο να δεχθούν το «αυτόματο διαζύγιο» του δικτάτορα Παπαδόπουλου, όταν δια Νόμου (που ίσχυσε μόλις 24 ώρες), χώρισε τη νόμιμη σύζυγό του για να παντρευτεί άλλη γυναίκα. Η Εκκλησία γιατί δέχθηκε να εκδώσει άδεια για δεύτερο Γάμο υπό τις συνθήκες αυτές;

7) Ενέπαιξαν τον πιστό λαό συγκεντρώνοντας χρήματα για το λεγόμενο «τάμα του Έθνους», τα οποία χάθηκαν (;), εξαφανίστηκαν (;), εκλάπησαν (;), ποιος ξέρει; Κανένας δεν λογοδότησε ποτέ…

8) Ακόμη και τους τελευταίους μήνες της δικτατορίας (1974) σημειώθηκαν πολλές ανωμαλίες, με την εκλογή του Αρχιεπισκόπου Σεραφείμ Τίκα, την αντικανονική δίωξη-απομάκρυνση από τις Μητροπόλεις τους αρκετών Ιεραρχών (χωρίς δίκη και απολογία), την αντικανονική εκλογή νέων Αρχιερέων, κλπ.

Για όλα αυτά το -τότε διοικούν- εκκλησιαστικό καθεστώς φέρει μεγάλη ευθύνη που δεν αντιστάθηκε σθεναρά στον τύραννο… Κάποιοι όχι μόνο δεν αντιστάθηκαν, αλλά συνεργάστηκαν πρόθυμα ! Βέβαια, δεν πρέπει να λησμονούμε ότι, δεκάδες φωτισμένοι Κληρικοί υπέστησαν διώξεις, σε πολλές περιοχές της χώρας μας, επειδή κήρυτταν την αλήθεια και ήλεγχαν το επικρατούν (πολιτικά) δικτατορικό καθεστώς.