Στην Αρχιεπισκοπή Κύπρου η δεσποτική εικόνα του Ένθρονου Χριστού από κατεχόμενη εκκλησία της Κερύνειας
Την Τρίτη, 12 Ιουλίου, ο Υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων της Κύπρου, κ. Γιάννης Καρούσος, παρέδωσε στον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Χρυσόστομο Β’ την εικόνα του Ένθρονου Χριστού, η οποία χρονολογείται στα τέλη του 15ου – αρχές του 16ου αιώνα και προέρχεται από την κατεχόμενη εκκλησία του Αντιφωνητή στην Καλογραία Κερύνειας.
Η εικόνα επαναπατρίστηκε από την Ζυρίχη, όπου είχε μεταφερθεί μετά τη σύληση της Εκκλησίας του Αντιφωνητή κατά την τουρκική εισβολή.
Κατά την τελετή παράδοσης της εικόνας στον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου, ο Υπουργός Μεταφορών σημείωσε πως είναι με μεγάλη τιμή που παρέδωσε ακόμα μια κλεμμένη εικόνα, ενώ ευχαρίστησε και όλους τους συντελεστές αυτής της προσπάθειας – «ειδικότερα την διευθύντρια του Τμήματος Αρχαιοτήτων, την Νομική Υπηρεσία, την Αστυνομία αλλά ιδιαίτερα τον Μακαριώτατο γιατί μέσο της εξαιρετικής συνεργασίας που έχουμε, πετυχαίνουμε και επαναπατρίζομαι αυτούς τους σημαντικούς θησαυρούς του τόπου μας».
Σε ερώτηση δημοσιογράφου, όσον αφορά τις προσπάθειες της κυβέρνησης για περισσότερους επαναπατρισμούς κλεμμένων αντικειμένων του τόπου, ο κ. Καρούσος ανέφερε ότι «γίνονται συνεχείς προσπάθειες για τον επαναπατρισμό κλεμμένων αντικειμένων, οι επιχειρήσεις αυτές δεν ανακοινώνονται για ευνόητους λόγους».
Επιπρόσθετα ο κ. Καρούσος αποκάλυψε ότι υπάρχει στόχος για ενίσχυση του Τμήματος Αρχαιοτήτων με εξειδικευμένο προσωπικό, δημιουργώντας έτσι μια ειδική ομάδα που να ασχολείται με το θέμα της σύλησης και τον επαναπατρισμό.
Από πλευράς του, ο Προκαθήμενος της Εκκλησίας Κύπρου ευχαρίστησε όλους τους συντελεστές αυτής της προσπάθειας και ιδιαίτερα την κ. Μαρίνα Ιερωνυμίδου, διευθύντρια του Τμήματος Αρχαιοτήτων, ενώ παράλληλα έκανε αναφορά στην συνεργασία με την Καθολική Εκκλησιά και τον Πάπα για τον επαναπατρισμό αντικειμένων της Εκκλησίας της Κύπρου τα οποία βρίσκονταν στο Μοναχό και έπειτα από συντονισμένες προσπάθειες επαναπατρίστηκαν.
Η εικόνα είχε εντοπιστεί σε δημοπρασία στο εξωτερικό και κατασχέθηκε από τις Αστυνομικές Αρχές τις Ελβετίας το 2014, μετά από ενημέρωση που δόθηκε από την Αστυνομία Κύπρου. Μετά από πολύχρονες και συντονισμένες ενέργειες του Τμήματος Αρχαιοτήτων, της Αστυνομίας Κύπρου και της Νομικής Υπηρεσίας, σε συνεργασία με την Εκκλησία της Κύπρου και τις αρμόδιες Αστυνομικές Αρχές της Ελβετίας, η παράδοση της εικόνας έγινε στις 7 Ιουλίου 2022 και ακολούθως μεταφέρθηκε στο Κυπριακό Μουσείο, όπου πραγματοποιήθηκαν οι απαραίτητοι έλεγχοι από τους Συντηρητές του Τμήματος Αρχαιοτήτων.
Η Εκκλησία του Αντιφωνητή είναι κηρυγμένη ως Αρχαίο Μνημείο και ιδρύθηκε πιθανότατα τον 12ον αιώνα. Ανήκει στον τύπο του νησιώτικου οκταγωνικού ναού με τρούλλο και είναι η μοναδική που σώζεται στην Κύπρο σε πολύ καλή κατάσταση. Το μνημείο καταγράφει μεταγενέστερες φάσεις, οι οποίες χρονολογούνται τον 15ο και 16ο αιώνα με σημαντικότατες τοιχογραφίες και φορητές εικόνες. Οι τοιχογραφίες, οι εικόνες και ο ξυλόγλυπτος διάκοσμος αφαιρέθηκαν σε μεγάλο βαθμό από Τούρκους αρχαιοκάπηλους και πωλήθηκαν παράνομα στη διεθνή αγορά, και έκτοτε αγνοούνται.
Το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων της Κύπρου εξέφρασε τις θερμές του ευχαριστίες στην Εκκλησία της Κύπρου και ιδιαίτερα στον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο Β’ για τη στήριξη και τη μέγιστη συμβολή του στις προσπάθειες επαναπατρισμού, καθ’ όλη την διάρκεια των διαδικασιών. Επιπρόσθετες ευχαριστίες απηύθυνε προς την Εθνική Επιτροπή για το έργο που επιτελεί ως προς την Πάταξη της Σύλησης και της Παράνομης Διακίνησης της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, καθώς και προς το Τμήμα Τελωνείων και το Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας για την συμβολή τους, με τις διευκολύνσεις που παρείχαν κατά την επιστροφή της εικόνας στην Κύπρο.
Σε δηλώσεις της η κ. Ιερωνυμίδου τόνισε ότι «η αρχαιοκαπηλία είναι οργανωμένο έγκλημα.
Παράλληλα με τις δράσεις μου έχει αναφέρει ο Υπουργός γίνεται και επικαιροποίηση του Περί Αρχαιοτήτων Νόμου για να ανταποκριθούμε σε αυτήν τη γάγγραινα που λέγεται ανιχνευτές μετάλλων οπού γίνεται μεγάλη χρήση και δημιουργεί μεγάλο πρόβλημα στις ελεύθερες περιοχές. Όμως θα αντιμετωπιστεί, με συντονισμένες προσπάθειες, για να επιτύχουμε αυτό που πρέπει να επιτύχουμε».
Το Τμήμα Αρχαιοτήτων καλεί τους πολίτες που κατέχουν πληροφορίες σχετικές με κλοπή ή και παράνομη διακίνηση πολιτιστικών αγαθών, να τις μεταβιβάζουν στο Τμήμα Αρχαιοτήτων ή στην Αστυνομία Κύπρου, είτε επώνυμα είτε ανώνυμα, συμβάλλοντας έτσι στο δύσκολο και επίπονο έργο της ταυτοποίησης των πολιτιστικών αγαθών και της διεκδίκησής τους μέσω των πολύπλοκων νομικών διαδικασιών.
