Μήνυμα ελευθερίας και ειρήνης από το Σούλι

 

Του π. Ηλία Μάκου

Μήνυμα ελευθερίας και ειρήνης στάλθηκε από το Σούλι προς την οικουμένη, όπου, όπως κάθε τελευταία Κυριακή του Μαΐου κάθε χρόνου, τιμήθηκε και φέτος ο αγώνας των Σουλιωτών,  με επίκεντρο την ανατίναξη του Κουγκίου από τον καλόγηρο Σαμουήλ.

Κεντρικός ομιλητής ήταν ο γνωστός δημοσιογράφος Σταύρος Τζήμας, ο οποίος κατάγεται από την περιοχή και αναφέρθηκε, εκτός από το χρονικό του αγώνα των Σουλιωτών, στα μηνύματα, που αποπνέονται έως τις ημέρες μας από τη θυσία τους, ενώ χαιρετισμό απηύθυνε ο αντιπεριφερειάρχης Θεσπρωτίας Θωμάς Πιτούλης.

Τελέστηκε δοξολογία στο ναό του Αγίου Δονάτου, χοροσταντούτος του Μητροπολίτου Τίτου, έγινε η αναπαράσταση της ανατίναξης του Κουγκίου, εψάλη επιμνημόσυνη δέηση στο μνημείο, στο χώρο του Βουλευτηρίου, κατατέθηκαν στεφάνια και οι εκδηλώσεις έκλεισαν με παραδοσιακούς χορούς.

ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

Να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο του εορτασμού, την Κυριακή 29 Μαΐου,  οργανώθηκε, με μεγάλη συμμετοχή, ο 9ος ορεινός δρόμος της θυσίας Σουλιωτών, που έχει ιδιαίτερο συμβολισμό.

Το Σάββατο 28 Μαΐου έγινε συνάντηση χορευτικών συγκροτημάτων στην Παραμυθιά και περιδιάβηκαν με παραδοσιακές φορεσιές τους δρόμους της κωμόπολης.

Ακόμη βραβεύτηκαν μαθητές/τριες για τις καλύτερες εικαστικές δημιουργίες με θέμα: “Σούλι – Εικαστική προσέγγιση της συμβολής των Σουλιωτών στην Επανάσταση του 1821”, ενώ παρουσιάστηκαν χοροί από ολόκληρη την Ελλάδα.

Την Παρασκευή 27 Μαΐου έγινε λαμπαδηφορία στον ιστορικό χώρο του Σουλίου και “Πηγάδια” εκτυλίχθηκε το δρώμενο “η κηδεία του Μάρκου Μπότσαρη”.

Να σημειωθεί ότι επί ένα τριήμερο στην ανακαινισμένη οικία της φάρας των Τζαβελλαίων εκτέθηκαν στο κοινό οικογενειακά κειμήλια και έργα τέχνης.

Ο ΚΑΛΟΓΗΡΟΣ ΣΑΜΟΥΗΛ

Ο Καλόγηρος Σαμουήλ, που ανατίναξε το Κούγκι, μ’ ένα δαυλό και λίγη μπαρούτι, φωνάζοντας: «Το αίμα των μαρτύρων γεννά την ελευθερία», είναι ο τελευταίος θεματοφύλακας του Σουλιώτικου κάστρου.

Παρότι έχουν γίνει ανασκαφές στο Κούγκι του Σουλίου, με σκοπό την ανεύρεση και την ανακομιδή των οστών του Καλογήρου Σαμουήλ και των συντρόφων του, που έγραψαν μία χρυσή σελίδα ηρωισμού στην ιστορία του Γένους, δεν απέδωσαν καρπούς.

Και αυτό θεωρείται φυσιολογικό από τους αρχαιολόγους, αφού η φωτιά μετέτρεψε τα οστά σε στάχτη και σκόνη.

Είναι ενδεικτικό ότι στις ανασκαφές, τις οποίες χρηματοδότησε ιδιώτης, ο αείμνηστος Σωτήριος Παπαθανασίου και που έγιναν από 13 έως 31 Ιουλίου του 1962, βρέθηκε λιωμένο ακόμη και το βαρίδι, με το οποίο ζυγιζόταν η πυρίτιδα.

Στις ανασκαφές, όμως, εκείνες επιβεβαιώθηκε η ύπαρξη του ναού της Αγίας Παρασκευής και το ολοκαύτωμα του γενναίου Καλόγηρου, που αμφισβητείται από μερικούς νεότερους ιστορικούς…

Ειδικότερα ανακαλύφθηκαν (τώρα φυλάσσονται στις αποθήκες του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηγουμενίτσας), μεταξύ άλλων, διαλυμένα και κατεστραμμένα: Χάλκινος δίσκος (απλάδα), με τον οποίο μοιράζονταν το αντίδωρο στους εκκλησιαζόμενους.

Η κλειδωνιά του ναού μαζί με το κλειδί. Κλειδιά προερχόμενα από Σουλιώτικα σπίτια, τα οποία αφέθηκαν εκεί από τους Σουλιώτες, μετά το κάψιμο των σπιτιών τους. Δισκοπότηρο. Μικρό χάλκινο ποτήρι. Σιδερένια τσιμπίδα, για τα κάρβουνα του θυμιατού. Πυρόβολοι ατσάλινοι, με τους οποίους άναβαν φωτιά.

Τενεκεδένιο χωνί με το οποίο έριχναν το λάδι από μεγάλο δοχείο σε μικρότερο. Χάλκινο λαδοκάνδηλο. Πολλά κομμάτια (λιώματα) χάλκινων αγγείων. Βλήματα ( βόλια ) παλιών πυροβόλων διαφόρων διαμετρημάτων.

Ενδιαφέρουσα είναι η μαρτυρία του συνταξιούχου οδοντίατρου και πρώην πρόεδρου της Κοινότητας Σουλίου Χρήστου Παππά , που συνέβαλε στην ιστορική ανάδειξη του τόπου, ο οποίος τότε ήταν μαθητής Γυμνασίου: 

«Το καλοκαίρι του 1962 η αρχαιολογική Υπηρεσία διενεργούσε ανασκαφές στο Κούγκι.Ο αείμνηστος αρχαιολάτρης, συγγραφέας και λαογράφος Σπύρος Μουσελίμης, ως Επιμελητής των αρχαιοτήτων, ήταν επικεφαλής των ανασκαφών αυτών. Τότε, κατά τις σχολικές διακοπές του καλοκαιριού, ως μαθητής του Γυμνασίου της Παραμυθιάς, εργάστηκα κι εγώ στις ανασκαφές αυτές. Τα βράδια, για να μην πηγαίνω στο χωριό μου, τον Αυλότοπο, μαζί με άλλα δυο παιδιά κοιμόμουνα στην αυλή του Δημοτικού Σχολείου. Θυμάμαι ότι στα ερείπια της Αγίας Παρασκευής βρήκαν σιδερένια στρογγυλά βόλια και απανθρακωμένα αντικείμενα, τα οποία μετέφεραν σε χώρο εντός του Δημοτικού Σχολείου».

Μπορεί να μη σώθηκαν τα οστά του Καλόγηρου Σαμουήλ και να ερίζουν διάφορες περιοχές για την καταγωγή του, ωστόσο μένει στους αιώνες η σκηνή, όπου ο γέρων ιερομόναχος άρπαξε το λάβαρο, το έσφιγξε στο στήθος του και παίρνοντας αναμμένη θρυαλλίδα ψιθύρισε μπροστά στην πυριταποθήκη: «Ο ελεύθερος πεθαίνει για την πίστη του και τις ιδέες του».

Το σώμα του τινάχθηκε στον αέρα, προς τον ουρανό, που ποθούσε, και ο αγωνιστής των παραδόσεων του Γένους και της Ορθοδοξίας απέθανε κομματιασμένος σε σχισμένα τεμάχια. Φρικαλέο το γεγονός, αλλά η θυσία δικαιώθηκε.

Το μπαρούτι σώριασε το εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής, που έγινε ο τάφος του Σαμουήλ, του οποίου η θυσία, και όλων των ηρώων, είναι μια σύγχρονη πνευματική δύναμη, με αδρή συμβολή στα αιτήματα και ζητήματα του καιρού μας….

«ΘΑΥΜΑ ΘΕΟΥ»

«Τα γενόμενα στο Σούλι είναι Θαύμα Θεού». Δεν το είπε Έλληνας, ώστε να περιέχει στοιχεία σωβινισμού η φράση, αλλά ο τότε Γενικός Διοικητής της Βενετίας στα Επτάνησα.

Ακριβοπληρωμένος ο αέρας της λευτεριάς, που φύσαγε εκεί πάνω, χιλιοπληρωμένα τα άγρια βράχια του Σουλίου.

Όμως έδωσαν στην ανθρωπότητα για αιώνιο θαυμασμό και έπαινο τους στηλίτες ασκητές της λευτεριάς, τους Σουλιώτες.

Μέσα στης ανήκουστης σκλαβιάς το χειροπιαστό σκοτάδι, έκαναν να καίει ζωηρή η φλόγα της λευτεριάς.

Από τα μακρινά βάθη ξεπροβάλλει η Σουλιώτικη μνήμη και η μελωδία της σμίγει με το σήμερα.

Στο Σούλι, δεν είναι υπερβολή να ειπωθεί, ότι νιώθει κανείς σαν να είναι σε οίκο Κυρίου.

Γιατί οι χώροι οι πατριωτικοί και οι χώροι του Ορθόδοξου μεγαλείου είναι οίκοι Κυρίου.

Και μόνο σ΄ αυτούς τους τόπους συνειδητοποιούμε τον πραγματικό προσανατολισμό μας…