Σκανδαλώδης ἀντιπαράθεση για το ιερό χρήμα
Τοῦ Πρωτοπρεσβυτέρου π. Διονυσίου Τάτση
Ἡ ἀντιπαράθεση τῶν Μητροπολιτῶν μὲ τοὺς ἱερεῖς τους εἶναι ἕνα μεγάλο σκάνδαλο. Οἱ πρῶτοι ἀμφισβητοῦν τοὺς δεύτερους, ὡς πρὸς τὴ διαχείριση τοῦ ἱεροῦ χρήματος! Τὰ θέλουν ὅλα δικά τους καὶ σοφίζονται τρόπους ἐλέγχου καὶ ἀφαίμαξης τοῦ περιεχομένου τῶν παγκαρίων τῶν ναῶν. Τὸ πάθος τῆς πλεονεξίας τῶν Μητροπολιτῶν αὐτῶν εἶναι ἀκόρεστο. Ὅσα νὰ τοὺς δώσεις δὲν ἱκανοποιοῦνται. Συνήθως ἀνήκουν στὴ νέα γενιά, ἔχουν πολλὲς προσωπικὲς ἐπιθυμίες, καταδυναστεύονται ἀπὸ τὸ κοσμικὸ φρόνημα καὶ κυριαρχοῦνται ἀπὸ τὴν ἐσφαλμένη ἐντύπωση ὅτι μητρόπολη εἶναι μόνο τὸ μέγαρο καὶ τὰ γραφεῖα, ἐνῷ τὶς ἐνορίες τὶς βλέπουν ὡς ἀνεξάντλητες πηγὲς ἐσόδων!
Περιφρονοῦν τὶς ὅποιες δραστηριότητες ἔχουν καὶ ἀδιαφοροῦν, γιὰ νὰ καλύψουν τὶς λειτουργικὲς ἀνάγκες τῶν ναῶν, ἀλλὰ καὶ πολλὲς ἀνάγκες τῶν φτωχῶν ἐνοριτῶν τους. Οἱ συγκεκριμένοι Μητροπολίτες ἔχουν ἔμμονη ἰδέα τὴν αὔξηση τῶν εἰσφορῶν ἀπὸ τοὺς ναοὺς καὶ τὶς συχνὲς ἐφ’ ἅπαξ χορηγίες, γιὰ νὰ ἐνισχύεται τὸ ἔργο τους, τὸ ὁποῖο πολλὲς φορὲς εἶναι ἀνύπαρκτο καὶ ὅταν μιλοῦν γι’ αὐτὸ στοὺς πιστούς, χωρὶς ντροπὴ καὶ χωρὶς ἀξιοπρέπεια, τὸ μόνον ποὺ πετυχαίνουν εἶναι ἡ πρόκληση καὶ ὁ σκανδαλισμός.
Δὲν πρέπει νὰ λησμονοῦμε ὅτι τὴ Μητρόπολη τὴν ἀποτελεῖ ὁ Μητροπολίτης, οἱ κληρικοὶ καὶ οἱ πιστοί. Δηλαδὴ τὸ ποίμνιο καὶ οἱ ποιμένες. Εἶναι ἐσφαλμένη ἡ ἀντίληψη ὅτι μοναδικὸς ἐκκλησιαστικὸς ἄρχοντας εἶναι ὁ Μητροπολίτης καὶ ὅλοι οἱ ἄλλοι πρέπει νὰ ἔχουν δουλικὸ φρόνημα ἀπέναντί του καὶ ὅταν τὰ λάθη του καὶ τὰ σκάνδαλά του εἶναι πασίγνωστα! Ἂς περιγράψουμε ὅμως τὴν πραγματικότητα. Οἱ Μητροπόλεις εἶναι δημόσιες ὑπηρεσίες. Οἱ Μητροπολίτες εἶναι μισθωτοὶ τοῦ δημοσίου, ὅπως καὶ οἱ ἐργαζόμενοι ὡς μόνιμοι ὑπάλληλοι. Τὸ κράτος ἐπιπλέον ἀποσπᾶ καὶ ὑπαλλήλους ἀπὸ τὸ δημόσιο, γιὰ νὰ ἐργαστοῦν στὰ γραφεῖα καὶ μάλιστα μετὰ ἀπὸ ἐπιλογὴ τῶν Μητροπολιτῶν. Τελικὰ τὰ λειτουργικὰ ἔξοδα τῆς Μητρόπολης εἶναι ἐλάχιστα. Ἂν τὰ συγκρίνουμε μὲ τὰ λειτουργικὰ ἔξοδα ἑνὸς ἐνοριακοῦ Ναοῦ μιᾶς πόλης, θὰ διαπιστώσουμε ὅτι ἡ ἐνορία ἔχει περισσότερα ἔξοδα, τὰ ὁποῖα πρέπει νὰ καλύπτει μὲ τὸν ὀβολὸ τῶν ἐκκλησιαζομένων!
Εἶναι λάθος, ὅπως προαναφέραμε, ἕνας Μητροπολίτης νὰ ἀδιαφορεῖ γιὰ τὸ ποιμαντικὸ ἔργο τῶν ἐνοριῶν καὶ νὰ περιφρονεῖ τοὺς ἐφημερίους, οἱ ὁποῖοι ἐργάζονται μὲ φόβο Θεοῦ καὶ χωρὶς αὐτοὺς δὲν ὑπάρχει ἔργο στὴ Μητρόπολη. Μόνος του ὁ Μητροπολίτης εἶναι παντελῶς ἀδύναμος, ἀλλὰ καὶ ἀξιολύπητος καὶ ἂς κρατάει «ποιμαντικὴ» ράβδο ἐκφοβισμοῦ.
Ὁ Μητροπολίτης πρέπει νὰ εἶναι στοργικὸς ἀπέναντι στοὺς ἱερεῖς του. Νὰ ἀναγνωρίζει τὸ ἔργο τους, νὰ ἔχει εὐγένεια καὶ νὰ εἶναι ἀξιοπρεπής. Καὶ στὴν περίπτωση ποὺ κάποιος ἱερέας εἶναι ὀκνηρὸς καὶ ἀνάξιος, μὲ ἀγάπη θὰ τὸν ἀντιμετωπίσει, θὰ τὸν συμβουλέψει σχετικὰ καὶ μὲ ἀγάπη, ἂν χρειαστεῖ, θὰ τὸν τιμωρήσει. Ποτὲ ὅμως δεσποτικὸς πέλεκυς παντοῦ. Ἡ τακτικὴ αὐτὴ εἶναι μιᾶς ἄλλης ἐποχῆς, ποὺ δὲν ὑπῆρχε ἴχνος ἀρετῆς σὲ κληρικοὺς καὶ λαϊκούς.
Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸ θέμα τῆς διαχείρισης τοῦ ἱεροῦ χρήματος. Οἱ ναοὶ δὲν ἔχουν σταθερὰ ἔσοδα. Αὐτὰ ἐξαρτῶνται ἀπὸ τὸν ἀριθμὸ τῶν ἐκκλησιαζομένων καὶ τὴν ἐμπιστοσύνη ποὺ ἔχουν οἱ πιστοὶ στὰ ἐκκλησιαστικὰ συμβούλια. Ὅταν οἱ ὑπεύθυνοι κληρικοὶ εἶναι ἐνάρετοι, ἔχουν ἐξασφαλισμένη τὴν ἀγάπη τῶν ἐνοριτῶν τους, ποτὲ δὲν λείπουν τὰ χρήματα καὶ τὰ ὅποια ἔργα γίνονται, ὁλοκληρώνονται. Ὅπως καὶ τὰ ἱδρύματα εὔκολα ἐξασφαλίζουν τὰ ἔξοδά τους. Οἱ προσφορὲς τῶν πιστῶν εἶναι μόνιμες, θὰ λέγαμε. Ὅταν ὅμως δὲν ὑπάρχει ἐμπιστοσύνη στοὺς κληρικούς, ὅλα ἀνατρέπονται. Σταματάει κάθε προσφορὰ καὶ ἂς εἶναι ἀδιάκοπες οἱ ἐκκλήσεις.
Τὸ ἴδιο ἰσχύει καὶ γιὰ τοὺς Μητροπολίτες. Ὅταν δὲν ἔχουν τὴν ἀγάπη τοῦ λαοῦ, ὅταν εἶναι ἀπωθητικοί, ὅταν ἔχουν κοσμικὸ φρόνημα καὶ συνευφραίνονται μὲ τοὺς ἄρχοντες τῆς ἐφήμερης κοσμικῆς ἐξουσίας -οἱ ὁποῖοι στὴν πλειονότητά τους δὲν ἔχουν καμιὰ σχέση μὲ τὴν Ἐκκλησία- δὲν ὑπάρχουν προσφορές. Τὸ ἀνώτερο ἀξίωμα τῆς ἀρχιεροσύνης, ὅταν εἶναι ἀδειανό, δηλαδὴ ὁ ἄνθρωπος ποὺ τὸ κατέχει δὲν ἔχει πνευματικότητα καὶ ἀρετές, δὲν ἐμπνέει, ἀντίθετα σκανδαλίζει. Προφανῶς δὲν ἐμπνέει οὔτε καὶ τοὺς ἐφημέριους, οἱ ὁποῖοι παρὰ τὶς ἀπειλές, τὶς τιμωρίες καὶ τοὺς ἐκβιασμούς, δὲν ἐμπιστεύονται τὶς προσφορὲς τῶν πιστῶν στὰ χέρια τοῦ Μητροπολίτη, ποὺ εἶναι φιλόδοξος καὶ ἐπιδιώκει μόνο τὴν προβολή του, ἀδιαφορώντας στὸ τί συμβαίνει ἔξω ἀπὸ τὸ μέγαρο, στὸ ὁποῖο ἀναπαύεται μακαρίως.
Οἱ νέοι Μητροπολίτες δέχονται εὐχαρίστως τὶς προσφορὲς ποὺ τοὺς κάνουν κοσμικοὶ ἄνθρωποι καὶ ἀδιαφοροῦν ἂν προέρχονται ἀπὸ ἁμαρτωλὲς πηγές. Μάλιστα ἐπαινοῦν καὶ βραβεύουν δημοσίως τοὺς χορηγούς τους, κάτι ποὺ εἶναι ἀπαράδεκτο καὶ σκανδαλίζει τοὺς πιστούς.
Κλείνοντας, πρέπει νὰ θυμίσω τὴν τακτικὴ τοῦ Ἁγίου Παϊσίου τοῦ ἁγιορείτου, ὁ ὁποῖος ἦταν ὄντως ἀκτήμων. Ὅταν τοῦ ἔστελναν χρήματα, ἄλλοτε τὰ ἐπέστρεφε στοὺς ἀποστολεῖς καὶ ὅταν δὲν τοὺς γνώριζε, τὰ διέθετε στοὺς φτωχούς, ὅσο τὸ δυνατὸ πιὸ γρήγορα, γιατί τοῦ ἀνέτρεπαν τὸ πνευματικό του πρόγραμμα. Δὲν ἤθελε νὰ σκέφτεται τὰ χρήματα καὶ ποῦ πρέπει νὰ τὰ διαθέσει. Τὸ ἀσκητικὸ φρόνημα τοῦ ἁγίου Παϊσίου πρέπει νὰ παραδειγματίζει τοὺς Μητροπολίτες καὶ νὰ τοὺς ὑπενθυμίζει τὶς ὑποσχέσεις τῆς μοναχικῆς κουρᾶς ποὺ εἶχαν δώσει, ὅταν εἶχαν ἀποφασίσει νὰ ἐργαστοῦν γιὰ τὴν Ἐκκλησία καὶ ὄχι φυσικὰ νὰ πλουτίσουν ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία…
Ορθόδοξος Τύπος