Πάει για “στούκι” ο Κούλης με σημαδεμένη τράπουλα πάνω σε εβραϊκή τσόχα. Παίζει τα ρέστα του με την ημερομηνία που ο πατέρας του αναγνώρισε το Ισραήλ. Τι λέει ο διπλωμάτης που "σκίστηκε" το 1990 να κάνει όλη την δουλειά και μετά τον «πέταξαν σαν στυμμένη λεμονόκουπα»
Η Ελλάδα ήταν η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που το 1947 ψήφισε εναντίον της ίδρυσης του κράτους του Ισραήλ, λόγω των παραδοσιακών δεσμών της με τον αραβικό κόσμο. Παρότι τον Μάρτιο του 1949 η Ελλάδα αναγνώρισε de facto το Ισραήλ, οι διπλωματικές σχέσεις των Αθηνών με την Ιερουσαλήμ δεν αποκαταστάθηκαν πλήρως παρά μόνο το 1990 (21 Μαίου) όταν η ελληνική πλευρά προχώρησε στην de jure αναγνώριση του ισραηλινού κράτους, αναπτύσσοντας παράλληλα διπλωματικές σχέσεις με την PLO και τους Παλαιστίνιους.
«Ο πρωθυπουργός κ. Κων/νος Μητσοτάκης σε δηλώσεις του μετά το τέλος του υπουργικού Συμβουλίου επεσήμανε ότι η de jure αναγνώριση του Ισραήλ έγινε διότι η ελληνική κυβέρνηση “επιθυμεί να συμβάλλει στην προώθηση του πνεύματος συνδιαλλαγής, που είναι απαραίτητο για την αποκατάσταση και εδραίωση της ειρήνης στην περιοχή”. Ο κ. Κ. Μητσοτάκης πρόσθεσε ότι η “ελληνική κυβέρνηση δεν αναγνωρίζει την προσάρτηση ή την κατοχή εκ μέρους του Ισραήλ των αραβικών εδαφών, που κατέλαβε το 1967”».
Για την εκτέλεση του όλου εγχειρήματος ο λόγος στον Πρέσβη που το προετοίμασε:
Από τα τέλη του έτους 1986 έως τον Μάϊο του 1990 υπηρετούσα ως διευθυντής της Πολιτικής Διεύθυνσης του Υπουργείου Εξωτερικών, στην αρμοδιότητα της οποίας υπήγοντο οι σχέσεις της Ελλάδος με τον Αραβικό κόσμο.
Περί τα μέσα του 1987 επρότεινα στον τότε Υπουργό Εξωτερικών κ. Κάρολο Παπούλια (Υπουργός απο 26 Ιουλίου 1985 εως 2 Ιουλίου 1989) την αναγνώριση του Ισραήλ, προβάλλοντας μια σειρά επιχειρημάτων.
Συγκεκριμένα το γεγονός οτι, μετά την αναγνώριση του από την Ισπανία το 1986 είμαστε η μόνη χώρα στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα που δεν το αναγνώριζε, οτι το εβραικό λόμπυ κυρίως στην Ουάσιγκτον, ήταν αρκετά ισχυρό, οτι η επιρροή μας έναντι του Ισραήλ, με οποιανδήποτε κατεύθυνση επιθυμούσε η Κυβέρνηση, θα ήταν ισχυρότερη μέσω των Εταίρων μας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, οτι ακόμη και Αραβικά Κράτη έχουν αναγνωρίσει το Ισραήλ (Αίγυπτος και Ιορδανία), οτι η πολιτική των Αραβικών Κρατών έναντι του Κυπριακού δεν απεδείχθη η αναμενομένη (τα Αραβικά Κράτη ήσαν εν πολλοίς δέσμια της Ισλαμικής Διάσκεψης η οποία είχε επανειλημμένως εκφρασθεί υπέρ των ομόθρησκων Τουρκοκυπρίων) και γενικότερα οτι η αναγνώριση θα επέφερε θετικά αποτελέσματα.
Ο ΥΠΕΞ κ. Παπούλιας μου έδωσε την συγκατάθεση του να προετοιμάσω την αναγνώριση.
Δυστυχώς όμως μετά από λίγο διάστημα και ενώ είχα αρχίσει τις διερευνητικές και απολύτως μυστικές επαφές μου με τους εδώ Πρέσβεις των Αραβικών Κρατών άρχισε η Ιντιφάντα και η όλη προσπάθεια επάγωσε, τουλάχιστον προς στιγμήν.
Ιντιφάντα είναι αραβική λέξη και σημαίνει την αντίσταση εναντίον των κατακτητών.
Οι Παλαιστίνιοι άρχισαν την άοπλη στην αρχή αντίσταση κατά των Ισραηλινών στα κατεχόμενα Παλαιστινιακά εδάφη, αλλά και εντός του εδάφους του Ισραήλ, με ανυπακοή προς τις Αρχές, με μη καταβολή φόρων, με μπουκοτάρισμα των ισραηλινών προϊόντων κ.λ.π. και στην συνέχεια με βίαιες και ένοπλες αντιδράσεις, όπως πετροβολισμούς εναντίον αστυνομιών και πολιτών, βόμβες Μολότωφ κ.λ.π. Βίαιες αντιδράσεις εξεδήλωσαν και εναντίον Παλαιστινίων που συνεργάζοντο με τις ισραηλινές Αρχές.
Η ανάληψη της εξουσίας απο την Ν.Δ. και ο διορισμός του κ. Αντώνη Σαμαρά ως Υπουργού Εξωτερικών (23/11/1989), με βρήκε Διευθυντή της ιδίας πολιτικής Διεύθυνσης.
Επειδή η κατάσταση στην Μέση Ανατολή παρέμενε η ιδια και δεν υπήρχε προοπτική κάποιας αλλαγής η δε Ιντιφάντα συνεχίζετο και θα εξακολουθούσε να συνεχίζεται, τουλάχιστον σύμφωνα με τις δηλώσεις της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (ΟΑΠ), εκπροσώπου του Παλαιστινιακού λαού, έκρινα σκόπιμο να επανυποβάλω την πρόταση μου περί αναγνωρίσεως του Ισραήλ, με τα ίδια επιχειρήματα, στον νέο Υπουργό.
Ο κ. Σαμαράς μου απήντησε οτι η πρόταση, ανεξαρτήτως του ορθού η' μη, έχρηζε πρωθυπουργικής συγκατάθεσης και ως εκ τούτου θα ζητούσε συνάντηση του Πρωθυπουργού με τον ίδιο και τον υπογράφοντα. Η συνάντηση έλαβε χώρα, μήνες αργότερα, κατά την δεύτερη θητεία του κ. Σαμαρά ως Υπουργού Εξωτερικών (11/04/1990 εως 14/04/1992).
Ο Πρωθυπουργός κ. Κων/νος Μητσοτάκης εξέφρασε στην αρχή επιφυλάξεις φοβούμενος την αντίδραση των Αραβικών Κρατών γενικότερα αλλά και πιθανές, κάθε είδους άλλες αντιδράσεις, στην χώρα μας.
Διατύπωσα την άποψη μου στον Πρωθυπουργό οτι με κατάλληλη προετοιμασία και τήρηση μυστικότητας, η διαδικασία αναγνώρισης θα είχε αίσιο τέλος. Την άποψη μου είχε υιοθετήσει ο ΥΠΕΞ κ. Σαμαράς. Ο Πρωθυπουργός μου ανέθεσε, τελικά, την ευθύνη της διαδικασίας της αναγνώρισης. Εννοείται οτι κάθε ενέργεια πριν λάβει χώρα ετίθετο υπόψη του Υπουργού και εν συνεχεία του Πρωθυπουργού.
Λόγω των αναμενομένων αντιρρήσεων και αντιδράσεων εκ μέρους των Αραβικών Κρατων, πρώτο μέλημα υπήρξε η ενημέρωση των με επιχειρηματολογία οτι θα ήταν προς το συμφέρον τους αν οι σχέσεις μας με το Ισραήλ ελάμβαναν την μορφή της de jure αναγνώρισης. Επισημάναμε οτι μετά την αναγνώριση θα αποτελούσαμε νόμιμο συνομιλητή του Ισραήλ και θα προωθούσαμε καλύτερα τις θέσεις μας υπέρ των Αραβικών συμφερόντων, εχοντας ισότιμη με τα λοιπά Κρατη βαρύτητα στις σχετικές αποφάσεις των Εταίρων μας στις Βρυξέλλες. Η ενημέρωση αυτή έγινε τόσο στην Αθήνα στους Πρέσβεις των Αραβικών Κρατών και στον Προέδρο του Αραβικού Συνδέσμου όσο και στις κατά τόπους πρωτεύουσες των Αραβικών Κρατών. Λόγω του απορρήτου της διαδικασίας και προς αποφυγή οιασδήποτε διαρροής απεφασίσθη όπως η ενημέρωση των Αραβικών Κρατών γίνει μέσω απεσταλμένων μας απο την Αθήνα και οχι απο τους τοπικά διαπεπιστευμένους Πρέσβεις μας στις Αραβικές πρωτεύουσες.
Το έργο ανέλαβαν οι Πρέσβεις κ.κ. Π. Οικονόμου, Γενικός Γραμματεύς την εποχή εκείνη του ΥΠΕΞ και ο Αναπληρωτής Γενικός Γραμματεύς Εμ. Μεγαλοοικονόμος. Στον Πρέσβυ της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (ΟΑΠ), στην οποίαν είχαν δοθεί, απο την Ελληνική Κυβέρνηση, διπλωματικά προνόμια απο το 1981, εξήγησα δια μακρών τους λόγους δια τους οποίους δεν μπορούσαμε πλέον να μην αναγνωρίσουμε το Ισραήλ. Συγχρόνως τον διαβεβαίωσα οτι θα αναβαθμίζαμε το καθεστώς της ΟΑΠ σε Γενική Αντιπροσωπεία της Παλαιστίνης, πράγμα το οποίο και έγινε. Ιδιαίτερη προσοχή κατέβαλα στην ενημέρωση των ελληνικών Αρχών Ασφαλείας προς λήψη των απαιτούμενων μέτρων για την αποφυγή τρομοκρατικών εκδηλώσεων σε ευπαθείς στόχους.
Συγχρόνως άρχισα διακριτικές επαφές με τον εδώ Μόνιμο Αντιπρόσωπο του Ισραήλ Πρέσβυ κ. Μoshe Gilboa, εξηγώντας του την τήρηση απόλυτης εχεμύθειας, καθόσον η Ελληνική κοινή γνώμη, λόγω των συμβαινόντων στην περιοχή της Παλαιστίνης, δεν διέκειτο ευμενώς προς την αναγνώριση.
Οι διαπραγματεύσεις μας διήρκεσαν περι τους δυο μήνες προκειμένου το Ισραήλ να συγκατατεθεί για το περιεχόμενο όλων των Δηλώσεων, δηλαδή τόσο της Κοινης οσο και των εθνικών των δυο Κρατών. Συγκεκριμένα η ισραηλινή πλευρά ήταν απρόθυμη στη αναφορά του Πατριαρχείου μας στην εθνική της Δήλωση αφού, κατ' αυτήν, η προστασία του Πατριαρχείου, εκαλύπτετο απο την ρητή αναφορά προστασίας όλων των θρησκευτικών Κοινοτήτων (<<...Worship of all religious communities...>>). Ωσαύτως ήταν αντίθετη με το φιλοαραβικό, κατ' αυτήν, κείμενο της εθνικής μας Δήλωσης.
Αντιρρήσεις είχε επίσης, αν και οχι πολύ σοβαρές, και στην αναβάθμιση του καθεστώτος της εδώ Αντιπροσωπείας της ΟΑΠ. Ησαν τόσες οι προσπάθειες μου για την αποδοχή του περιεχομένου όλων των Δηλώσεων απο τους Ισραηλινούς ώστε δεν πρόσεξα, και κανεις δεν πρόσεξε, οτι στο προοίμιο αλλά και στο κείμενο της ισραηλινής εθνικής Δήλωσης αναγράφεται <<The Hellenic Republic of Greece>> (!). Μετά την έγκριση του κειμένου της κοινής Δήλωσης αλλά και των δυο εθνικών Δηλώσεων απο τον Υπουργό κ. Σαμαρά και τον Πρωθυπουργό κ. Μητσοτάκη, παρότρυνα τον Ισραηλινό Πρεσβυ κ. Gilboa να μεριμνήσει για την ταχεία ενημέρωση του Υπουργού Εξωτερικών του κ. Ισραήλ κ. Ahrens ώστε να δοθεί εκ μέρους του το πράσινο φως για την οριστικοποίηση της διαδικασίας αναγνώρισης.
Ο κ.Gilboa μου απάντησε οτι έπρεπε να μεταβεί στο Ισραήλ για την ενημέρωση του Υπουργού του. Του υπέδειξα όπως ζητήσει τηλεγραφικώς η' ακόμη και τηλεφωνικώς την συγκατάθεση του προκειμένου να υπογράφει το κείμενο της Κοινής Δήλωσης και να γίνουν αποδεκτά τα κείμενα των εθνικών Δηλώσεων απο τον ίδιο η' άλλο εκπρόσωπο του γιατί κάθε καθυστέρηση, δεδομένων των συνθηκών στα κατεχομένα, κινδύνευε να ματαιώσει το όλο εγχείρημα. Ο κ. Ahrens έδωσε την συγκατάθεση του και έτσι το μόνο που απέμενε ήταν η ημερομηνία και ο τόπος υπογραφής. Ο κ. Gilboa προτιμούσε 20 Μαϊου και εγώ του αντέτεινα επιμόνως 21 Μαϊου.
Η υπογραφή αποφασίστηκε να γίνει στις Βρυξέλλες απο τον Γενικό Γραμματέα Πρέσβυ κ. Π. Οικονομου, στην κατοικία του Μόνιμου Αντιπροσώπου Πρέσβυ κ. Κ. Λυμπεροπουλου. Επειδή όμως την τελευταία στιγμή επληροφορηθήκαμε οτι ο κ. Κ. Λυμπερόπουλος θα απουσίαζε στις 21 Μαϊου απο τις Βρυξέλλες παρακαλέσαμε τον διμερή μας Πρέσβυ κ. Κ. Ηλιόπουλο να παρουσιασθεί ως Μόνιμος Αντιπρόσωπος προκειμένου να γίνει χωρίς προσκόμματα η υπογραφή.
21 Μαϊου το πρωί, μου τηλεφώνησε ο Υπουργός κ. Σαμαράς να μεταβώ, πριν φύγουμε με τον Γενικό Γραμματέα κ. Οικονόμου για τις Βρυξέλλες, στην οικία του γιατί <<είχε κάποια σημαντική πληροφορία η οποία θα ανέτρεπε την όλη διαδικασία>>. Ο κ. Σαμαράς μου είπε οτι ο τότε Πρέσβης μας στο Λονδίνο Γ. Παπούλιας τον ενημέρωσε, ενωρίς το πρωί οτι έγινε σφαγή έξι Παλαιστινίων στα Κατεχόμενα. Ο Πρέσβης μας Γ. Παπούλιας, ενημερωθείς, τότε, από τον Υπουργό, εξέφρασε την αντίρρηση του τονίζοντας οτι αν υπεγράφετο την στιγμή εκείνη η αναγνώριση το πολιτικό κόστος θα ήταν δυσβάστακτο. Την άποψη αυτή έλαβε σοβαρά υπ'οψιν ο κ. Υπουργός.
Επέμεινα στον κ. Σαμαρά να προχωρήσουμε στην αποφασισθείσα αναγνώριση και να μη χάσουμε το momentum διότι, όπως έχουν τα πράγματα, δολοφονίες καθώς και βομβιστικές και τρομοκρατικές ενέργειες πάντα θα υπάρχουν, τουλάχιστον μέχρι της διευθετήσεως του Παλαιστινιακού. Τον παρεκάλεσα όπως, λόγω της σοβαρότητας του θέματος, επικοινωνήσει με τον Πρωθυπουργό κ. Μητσοτάκη αλλά να του πει και την δική μου άποψη.
Ο κ. Μητσοτάκης έδωσε το πράσινο φως και έτσι ταξιδεύσαμε με τον κ. Π. Οικονομου στις Βρυξελλες. Η υπογραφή της Κοινής καθώς και των εθνικών Δηλωσεων έγινε απο ελληνικής πλευράς απο τον Πρέσβυ κ. Παν. Οικονομου και απο ισραηλινής απο τον Γενικό Δ/ντη του Ισραηλινού ΥΠΕΞ, κ. Reuven Merchav. Μετά την υπογραφή επιστρέψαμε αυθημερόν στην Αθήνα.
Τα θέματα ασφαλείας τόσο κατά την πτήση όσο και κατά την ολιγόωρο παραμονή μας στην Βελγική πρωτεύουσα είχε αναλάβει η ισραηλινή πλευρά. Αξίζει να σημειωθεί οτι έξω απο την κατοικία του Μόνιμου Αντιπροσώπου διέκρινε κανείς την επιτήρηση της απο άνδρες ασφαλείας του Ισραήλ.
Πρέπει να επισημανθεί οτι ουδεμία αντίδραση έλαβε χώρα ούτε στο Εξωτερικό ούτε στην Ελλάδα παρά την δημόσια αναγγελλία περί συνάψεως διπλωματικών σχέσεων με το Ισραήλ. Συγχρόνως με την αναγγελία της συνάψεως κανονικών διπλωματικών σχέσεων με το Ισραήλ αναγγείλαμε επισήμως και την αναβάθμιση των σχέσεων μας με την Παλαιστίνη μετατρέποντας την εδώ διαπεπιστευμένη Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης σε <<Γενική Αντιπροσωπεία της Παλαιστίνης>>.
Μετά από μικρό χρονικό διάστημα ο ΥΠΕΞ κ. Σαμαράς, κατόπιν προτάσεως μου, προσέφερε γεύμα στο Υπουργείο Εξωτερικών προς τιμήν του Πρέσβυ πλέον και οχι Μόνιμου Αντιπροσώπου του Ισραήλ κ. Gilboa, στο οποίο εκλήθησαν Έλληνες Υπουργοί, ξένοι Πρέσβεις και υπηρεσιακοί παράγοντες. Ο κ. Gilboa ευχαρίστησε τον Πρωθυπουργό, τον Υπουργό Εξωτερικών και τον υπογράφοντα στον οποίο μάλιστα εξέφρασε την απορία του για την επιμονή του όπως η υπογραφή γίνει στις 21 και οχι 20 Μαϊου. Συγχρόνως εκάλεσε τον Πρωθυπουργό, τον Υπουργό Εξωτερικών και τον υπογράφοντα σε πρώτη επίσημη επίσκεψη στο Ισραήλ.
Μετά την προσφώνηση του κ. Υπουργού έλαβα το λόγο απλώς για να λύσω την απορία του ισραηλινού συναδέλφου επισημαίνοντας οτι προτιμούσα διακαώς την 21η Μαϊου για να ενθυμούμαι πάντοτε οτι η υπογραφή της αναγνώρισης συνέπιπτε με την ημέρα των γενεθλίων μου!
Η επίσημη επίσκεψη έλαβε χώρα, αν ενθυμούμαι καλώς, το επόμενο έτος αλλά δυστυχώς δεν απετέλεσα μέλος της Αντιπροσωπείας μας καίτοι ήμουν ονομαστικά προσκεκλημένος απο το Ισραήλ, ενώ στην Αντιπροσωπεία συμπεριελήφθησαν, μεταξύ πολλων υπηρεσιακών παραγόντων, και αρκετοί συνάδελφοι διατελέσαντες στο παρελθόν Μόνιμοι Αντιπρόσωποι η' Γενικοί Πρόξενοι στο Ισραήλ.
Ο κ. Σαμαράς προς τον οποίο εξέφρασα, μετά την πραγματοποίηση της επίσκεψης, την πικρία αλλά και την απορία μου γιατί δεν απετέλεσα μέλος της Αποστολής, μου απήντησε οτι η συμμετοχή μου ωφείλετο σε μη σκόπιμη παράλειψη.
Συντάκτης: Δημοσθενης Κωνσταντινου, Πρεσβυς ε.τ.
Πηγή: Δημοθοινια / απο Κατσουλα Αμαλια
Πρέπει να επισημανθεί οτι ουδεμία αντίδραση έλαβε χώρα ούτε στο Εξωτερικό ούτε στην Ελλάδα παρά την δημόσια αναγγελλία περί συνάψεως διπλωματικών σχέσεων με το Ισραήλ. Συγχρόνως με την αναγγελία της συνάψεως κανονικών διπλωματικών σχέσεων με το Ισραήλ αναγγείλαμε επισήμως και την αναβάθμιση των σχέσεων μας με την Παλαιστίνη μετατρέποντας την εδώ διαπεπιστευμένη Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης σε <<Γενική Αντιπροσωπεία της Παλαιστίνης>>.
Μετά από μικρό χρονικό διάστημα ο ΥΠΕΞ κ. Σαμαράς, κατόπιν προτάσεως μου, προσέφερε γεύμα στο Υπουργείο Εξωτερικών προς τιμήν του Πρέσβυ πλέον και οχι Μόνιμου Αντιπροσώπου του Ισραήλ κ. Gilboa, στο οποίο εκλήθησαν Έλληνες Υπουργοί, ξένοι Πρέσβεις και υπηρεσιακοί παράγοντες. Ο κ. Gilboa ευχαρίστησε τον Πρωθυπουργό, τον Υπουργό Εξωτερικών και τον υπογράφοντα στον οποίο μάλιστα εξέφρασε την απορία του για την επιμονή του όπως η υπογραφή γίνει στις 21 και οχι 20 Μαϊου. Συγχρόνως εκάλεσε τον Πρωθυπουργό, τον Υπουργό Εξωτερικών και τον υπογράφοντα σε πρώτη επίσημη επίσκεψη στο Ισραήλ.
Μετά την προσφώνηση του κ. Υπουργού έλαβα το λόγο απλώς για να λύσω την απορία του ισραηλινού συναδέλφου επισημαίνοντας οτι προτιμούσα διακαώς την 21η Μαϊου για να ενθυμούμαι πάντοτε οτι η υπογραφή της αναγνώρισης συνέπιπτε με την ημέρα των γενεθλίων μου!
Η επίσημη επίσκεψη έλαβε χώρα, αν ενθυμούμαι καλώς, το επόμενο έτος αλλά δυστυχώς δεν απετέλεσα μέλος της Αντιπροσωπείας μας καίτοι ήμουν ονομαστικά προσκεκλημένος απο το Ισραήλ, ενώ στην Αντιπροσωπεία συμπεριελήφθησαν, μεταξύ πολλων υπηρεσιακών παραγόντων, και αρκετοί συνάδελφοι διατελέσαντες στο παρελθόν Μόνιμοι Αντιπρόσωποι η' Γενικοί Πρόξενοι στο Ισραήλ.
Ο κ. Σαμαράς προς τον οποίο εξέφρασα, μετά την πραγματοποίηση της επίσκεψης, την πικρία αλλά και την απορία μου γιατί δεν απετέλεσα μέλος της Αποστολής, μου απήντησε οτι η συμμετοχή μου ωφείλετο σε μη σκόπιμη παράλειψη.
Συντάκτης: Δημοσθενης Κωνσταντινου, Πρεσβυς ε.τ.
Πηγή: Δημοθοινια / απο Κατσουλα Αμαλια
