Μπόχα Βυζαντίου. Το χρονικό μιας προαναγγελθείσας εισπήδησης του Οικουμενικού Πατριάρχη στα εσωτερικά του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων. Μέρος πέμπτο
11 Μαΐου 2005 Η στήριξη που πρόσφεραν η κυβέρνηση της Ιορδανίας και η Παλαιστινιακή Αρχή στους ιεράρχες που ζητούσαν την απομάκρυνση του Πατριάρχη Ιεροσολύμων Ειρηναίου προκάλεσε εκκλησιαστικό πρόβλημα [……]
Δεν είναι τυχαίο ότι κανένας από τους προκαθήμενους των Ορθοδόξων Εκκλησιών δεν επιθυμούσε η απομάκρυνση του κ. Ειρηναίου να γίνει μόνο σύμφωνα με πολιτικές αποφάσεις γιατί αν αυτό εφαρμοζόταν στην πράξη και γινόταν αποδεκτό από όλους, κάθε κυβέρνηση θα μπορούσε να αποπέμπει τον προκαθήμενο της Ορθόδοξης Εκκλησίας με συνοπτικές διαδικασίες και χωρίς να δίνει εξηγήσεις [……]
Στο μεταξύ αποχώρησε από τα Ιεροσόλυμα χωρίς να πραγματοποιήσει δεύτερη συνάντηση με τον Πατριάρχη Ειρηναίο η τριμελής επιτροπή του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ενοχλημένη, σύμφωνα με πληροφορίες, από την επιστολή του Πατριάρχη Ειρηναίου στον Οικουμενικό Πατριάρχη και από τη γενικότερη συμπεριφορά του [……]
Από την Αθήνα όπου βρισκόταν ο Μητροπολίτης Κυδωνίας και Αποκορώνου εκτιμούσε ότι «οι άνθρωποι που επιμένουν στην αποχώρηση του Πατριάρχη Ειρηναίου δεν θα υποχωρήσουν» («Ελευθεροτυπία», 12.05.2005).
12 Μαΐου 2005
Δεν είναι τυχαίο ότι κανένας από τους προκαθήμενους των Ορθοδόξων Εκκλησιών δεν επιθυμούσε η απομάκρυνση του κ. Ειρηναίου να γίνει μόνο σύμφωνα με πολιτικές αποφάσεις γιατί αν αυτό εφαρμοζόταν στην πράξη και γινόταν αποδεκτό από όλους, κάθε κυβέρνηση θα μπορούσε να αποπέμπει τον προκαθήμενο της Ορθόδοξης Εκκλησίας με συνοπτικές διαδικασίες και χωρίς να δίνει εξηγήσεις [……]
Στο μεταξύ αποχώρησε από τα Ιεροσόλυμα χωρίς να πραγματοποιήσει δεύτερη συνάντηση με τον Πατριάρχη Ειρηναίο η τριμελής επιτροπή του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ενοχλημένη, σύμφωνα με πληροφορίες, από την επιστολή του Πατριάρχη Ειρηναίου στον Οικουμενικό Πατριάρχη και από τη γενικότερη συμπεριφορά του [……]
Από την Αθήνα όπου βρισκόταν ο Μητροπολίτης Κυδωνίας και Αποκορώνου εκτιμούσε ότι «οι άνθρωποι που επιμένουν στην αποχώρηση του Πατριάρχη Ειρηναίου δεν θα υποχωρήσουν» («Ελευθεροτυπία», 12.05.2005).
12 Μαΐου 2005
Αναβίωσε η κόντρα Χριστόδουλου-Βαρθολομαίου με αφορμή την κρίση στα Ιεροσόλυμα και την αποκήρυξη του Ειρηναίου. Μπροστά στο φόβο ανάδειξης του Οικουμενικού Πατριάρχη σε «διαχειριστή των κρίσεων» στους κόλπους της Ορθοδοξίας, η Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, η οποία συζήτησε το θέμα, με ανακοίνωσή της αποδοκίμασε εμμέσως πλην σαφώς την παρέμβαση Βαρθολομαίου, αλλά και τις ενέργειες της πλειονότητας των Αγιοταφιτών να κηρύξουν έκπτωτο τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων, χωρίς να τηρήσουν «τις νόμιμες και κανονικές διαδικασίες».
Αν και υπήρχαν μητροπολίτες οι οποίοι τάχθηκαν υπέρ της παραίτησης Ειρηναίου, τελικά υιοθετήθηκε η άποψη ότι η Εκκλησία της Ελλάδας δεν παρεμβαίνει εκτός των ορίων της και απλώς προσεύχεται για την αποκατάσταση της τάξεως: «Η Εκκλησία της Ελλάδος παρακολουθεί με ιδιαίτερη ανησυχία τα τεκταινόμενα… Δεν είναι όμως διαιτητής ή δικαστής για να παρέμβει αυτοβούλως στην κρίση που ξέσπασε», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση, όπου δεν γίνεται προσπάθεια να αποκρυβούν οι σαφέστατες αιχμές κατά της πρωτοβουλίας του κ. Βαρθολομαίου να νομιμοποιήσει την πλειονότητα των Αγιοταφιτών, οι οποίοι με επιστολή τους αποκήρυξαν τον Ειρηναίο.
Σε άλλο σημείο της ανακοίνωσης, η ΔΙΣ καταφέρεται στην ουσία εναντίον των Αγιοταφιτών για τις έως τώρα ενέργειές τους, τονίζοντας ότι «υποστηρίζει όλες τις κανονικές και νόμιμες πρωτοβουλίες, εκείνες που έχουν στόχο την αποκλιμάκωση της έντασης…». Όπως έλεγαν συνοδικοί μητροπολίτες, οι Αγιοταφίτες δεν ενήργησαν «κανονικά και νόμιμα».
Η ανακοίνωση αυτή προκάλεσε έκπληξη στο Φανάρι, το οποίο περίμενε, όπως έλεγαν συνεργάτες του κ. Βαρθολομαίου, μια «πιο ξεκάθαρη θέση, ώστε να διευκολυνθεί η κατάσταση και να αποκατασταθεί το κύρος της Ορθοδοξίας στην παγκόσμια κοινότητα» (δες «ΤΑ ΝΕΑ», 13.05.2005).
Στο Οικουμενικό Πατριαρχείο μαγειρεύεται Μείζων Σύνοδος για το θέμα των Ιεροσολύμων. Ωστόσο, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος και οι συν αυτώ θέλουν να χειριστούν το θέμα κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να μην εμπλακεί καθόλου ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος… Δεν είναι τυχαίο ότι από την αρχή της κρίσης στα Ιεροσόλυμα, ο Παναγιώτατος συνομιλεί διαρκώς με τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας Θεόδωρο, αλλά δεν έχει καταδεχθεί να επικοινωνήσει με τον Προκαθήμενο της Εκκλησίας της Ελλάδος («ΤΑ ΝΕΑ», βλ. Μικροπολιτικός – σελ. 5, 16.05.2005).
Αν και υπήρχαν μητροπολίτες οι οποίοι τάχθηκαν υπέρ της παραίτησης Ειρηναίου, τελικά υιοθετήθηκε η άποψη ότι η Εκκλησία της Ελλάδας δεν παρεμβαίνει εκτός των ορίων της και απλώς προσεύχεται για την αποκατάσταση της τάξεως: «Η Εκκλησία της Ελλάδος παρακολουθεί με ιδιαίτερη ανησυχία τα τεκταινόμενα… Δεν είναι όμως διαιτητής ή δικαστής για να παρέμβει αυτοβούλως στην κρίση που ξέσπασε», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση, όπου δεν γίνεται προσπάθεια να αποκρυβούν οι σαφέστατες αιχμές κατά της πρωτοβουλίας του κ. Βαρθολομαίου να νομιμοποιήσει την πλειονότητα των Αγιοταφιτών, οι οποίοι με επιστολή τους αποκήρυξαν τον Ειρηναίο.
Σε άλλο σημείο της ανακοίνωσης, η ΔΙΣ καταφέρεται στην ουσία εναντίον των Αγιοταφιτών για τις έως τώρα ενέργειές τους, τονίζοντας ότι «υποστηρίζει όλες τις κανονικές και νόμιμες πρωτοβουλίες, εκείνες που έχουν στόχο την αποκλιμάκωση της έντασης…». Όπως έλεγαν συνοδικοί μητροπολίτες, οι Αγιοταφίτες δεν ενήργησαν «κανονικά και νόμιμα».
Η ανακοίνωση αυτή προκάλεσε έκπληξη στο Φανάρι, το οποίο περίμενε, όπως έλεγαν συνεργάτες του κ. Βαρθολομαίου, μια «πιο ξεκάθαρη θέση, ώστε να διευκολυνθεί η κατάσταση και να αποκατασταθεί το κύρος της Ορθοδοξίας στην παγκόσμια κοινότητα» (δες «ΤΑ ΝΕΑ», 13.05.2005).
